تاثیر باکتری‌های حل کننده فسفات در تأمین فسفر از سنگ فسفات و بهبود رشد دانهال‌های پسته در سطوح مختلف شوری آب آبیاری

Abstract

استفاده از باکتریهای حل کننده فسفات ( (PSBمتحمل به شوری از روشهای مؤثر در افزایش کارایی سنگ فسفات، تأمین فسفر مورد نیاز گیاه و بهبود رشد آن در محیط های شور می باشد. به منظور بررسی نقش PSBدر تأمین فسفر مورد نیاز دانهالهای پسته در شرایط شور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل PSB در سه سطح [شاهد ( ، ) PSB0باکتری )PSB1( Pseudomonas sp. 1و باکتری ،])PSB2( Pseudomonas sp. 2سنگ فسفات در دو سطح (صفر و 30میلیگرم فسفر از منبع سنگ فسفات) و شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که شوری آب موجب کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، کلروفیل، کاروتنوئیدها، مقدار نسبی آب و شاخص پایداری غشای برگ و غلظت فسفر اندام هوایی و ریشه دانهالهای پسته گردید. در مقابل، پرولین، قندهای محلول و سدیم با افزایش شوری آب در برگ دانهالها انباشته شد. با توجه به نتایج، اگرچه کاربرد سنگ فسفات بهتنهایی تأثیر چندانی بر شاخصهای مورد مطالعه نشان نداد، امّا کاربرد همزمان آن با باکتریها بیشترین نقش را در بهبود رشد دانهالهای پسته بهویژه در شرایط شور داشت. بیشترین مقدار وزن خشک اندام هوایی (89/1 گرم بر دانهال) و ریشه ( 59/1 گرم بر دانهال،) کلروفیل 1/30( bمیلیگرم بر گرم وزن تر،) کاروتنوئیدها ( 1/35میلیگرم بر گرم وزن تر،) قندهای محلول ( 59/1میلیگرم بر گرم وزن تر،) پرولین ( 36/7میلیگرم بر گرم وزن تر،) مقدار نسبی آب برگ (91/0 درصد،) شاخص پایداری غشا ( 84/0درصد،) غلظت فسفر اندام هوایی (39 /0 درصد) و غلظت فسفر ریشه (35/0 درصد) از کاربرد همزمان سنگ فسفات و باکتریها (به ویژه سویه )PSB2در شرایط غیرشور بدست آمد. از طرفی، تلقیح با ( PSBهم به صورت مجزا و هم همراه با سنگ فسفات) موجب کاهش تجمع سدیم در اندام هوایی و ریشه دانهالهای پسته شد. ازاینرو، استفاده از باکتریهای حل کننده فسفات با کارایی بالا و خصوصیات محرک رشدی مناسب، میتواند علاوه بر افزایش کارایی سنگ فسفات و تأمین فسفر مورد نیاز دانهالها موجب بهبود رشد و افزایش مقاومت آنها به تنش شوری گردد