کاربرد روش SWARA برای تعیین مناطق فرسایش¬پذیر در حوزه آبخیز سد کارده

Abstract

فرسایش به فرآیندی گفته می¬شود که طی آن ذرات خاک از بستر اصلی خود جدا شده و به کمک یک عامل انتقال دهنده به مکانی دیگر حمل می¬شود. تعیین مناطق فرسایش¬پذیر در حوزه آبخیز بسیار ضروری و اولین مرحله از هر پروژه است، بدین منظور در سال¬های اخیر با تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل¬های تصمیم¬گیری چند معیاره به خاطر کارایی و هزینه کم در بسیاری از پژوهش¬ها مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق سعی برآن است تا عرصه¬های طبیعی که پتانسیل فرسایش را دارند را شناسایی کرده و در ادامه براساس خصوصیات و مشخصات آن¬ها اولویت¬بندی گردند. در حوزه آبخیز سد کارده برای پهنه¬بندی مناطق مستعد فرسایش از روش سوارا (SWARA) در محیط Arc GIS استفاده گردید. برای این منظور هشت معیار ارتفاع، درجه شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، زمین¬شناسی، خاک، باران و پوشش گیاهی که براساس نظرات کارشناسان تعیین و اهمیت نسبی آنها بدست آمد. نتایج نشان داد که معیار بارندگی با اهمیت نسبی 25/0 موثرترین معیار و معیار جهت شیب با اهمیت نسبی 06/0 کمترین تاثیر را در تعیین مناطق مستعد فرسایش را داشته است. پس از روی هم¬گذاری لایه¬ها، نقشه نهایی بدست آمد که به پنج کلاس حساسیت خیلی ضعیف، ضعیف، متوسط، خوب و خیلی خوب تقسیم گردید. در نهایت نتایج نشان داد که مناطق شمال و شمالغرب که مناطق کوهستانی با نفوذپذیری کم هستند بیشترین پتانیسل را برای فرسایش دارند، که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.