تعیین مناطق حساس به فرسایش با استفاده از روش AHP در حوزه آبخیز باقران بیرجند

چکیده مقاله

خاک از مهمترین منابع طبیعی هر کشور میباشد، که حفظ و نگهداری آن نیاز به آگاهی و اطلاعات دقیق از خصوصیات و مشخصات آنها میباشد. فرسایش پدیدهای اجتناب ناپذیر بوده که باعث جابجایی و هدر رفت خاک و تولید رسوب را دارد. بطوریکه عوامل مختلفی در فرسایش و تولید رسوب مؤثر است. زیاد بودن عوامل موثر در فرسایش در حوضههای آبخیز کشور و جهان باعث شده روشها و پارامترهای مختلفی برای تعیین مناطق بحرانی استفاده شود. در این تحقیق برای تعیین مناطق حساس به فرسایش در حوزه آبخیز باقران بیرجند از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل تصمیمگیری AHP استفاده شد. برای این منظور 9 معیار درجه شیب، جهت شیب، زمینشناسی، کاربری اراضی، خاک، پوششگیاهی، نفوذپذیری، فاصله از روستا و جاده که براساس نظرات کارشناسان تعیین و اهمیت نسبی آنها بدست آمد. نتایج نشان داد 0 کمترین تاثیر را در / 0 موثرترین معیار و معیار فاصله از جاده با اهمیت نسبی 02 / که معیار شیب با اهمیت نسبی 22 تعیین مناطق حساس به فرسایش را داشته است. پس از روی همگذاری لایهها نقشه نهایی بدست آمد که به پنج کلاس حساسیت خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم گردید. در نهایت نتایج نشان داد که کلاس حساسیت متوسط با 3337 هکتار بیشترین وسعت و حساسیت خیلی کم با 30 هکتار کمترین وسعت را داشته است. با مدیریت میشود کلاس حساسیت متوسط به کلاس حساسیت کم تبدیل شود.