تحلیل بیبلیومتریک پژوهشی مرتبط با مدیریت آب و نیاز آبی زعفران: رویکردهای گذشته و روندهای آینده

چکیده مقاله

این مطالعه به تحلیل بیبلیومتریک پژوهش‌های مرتبط با مدیریت آب و نیاز آبی زعفران می‌پردازد و روندهای گذشته و آینده این حوزه را بررسی می‌کند. با توجه به اهمیت زعفران به عنوان یکی از محصولات کشاورزی با ارزش و نیاز بالای آن به آب، تحقیق در زمینه مدیریت منابع آبی برای پایداری تولید آن اهمیت زیادی دارد. برای انجام تحلیل، از پایگاه داده Web of Science (WoS) و نرم‌افزار RStudio استفاده شد. در این تحقیق، 96 سند از سال 2013 تا سپتامبر 2024 جمع‌آوری شد که نشان‌دهنده رشد چشمگیر تحقیقات در این حوزه از سال 2020 به بعد است. ایران با 63 مقاله پیشروترین کشور در این زمینه است و دانشگاه شیراز با 24 مقاله، بیشترین تولید علمی را در این حوزه دارد. تحلیل نتایج نشان‌دهنده تغییر رویکرد تحقیقاتی از شناسایی عوامل تنش‌زا مانند کم‌آبی و شوری به سمت راهکارهای مدیریتی هوشمند منابع آبی و بهبود کارایی مصرف آب است. این تغییر رویکرد به‌ویژه در شرایط اقلیمی و منابع آبی محدود اهمیت زیادی دارد و می‌تواند به پایداری تولید زعفران کمک کند، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک که منابع آبی محدود است