پیش‌آگاهی مخاطره خشکسالی در زابل براساس برونداد مدل‌های اقلیمیCMIP۶

چکیده مقاله

باتوجه به اهمیت موضوع خشکسالی و اقدام برای به حداقل رساندن خسارات ناشی از این بلیه طبیعی، در پژوهش حاضر به بررسی شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) در منطقه جنوب شرقی ایران در شهرستان زابل با استفاده از 4 مدل GCM، BCC-ESM2-MR، CanESM5، MIROC6 و MRI-ESM2-0 ارائه شده در CMIP6 پرداخته شده است. در این پژوهش، از دو سناریو SSP2-4.5 و SSP5-8.5 برای تخمین SPI در دو دوره 2044-2025 و 2084-2065 و برای پیش‌بینی داده‌های هواشناسی از روش ریزمقیاس‌نمایی BCSD استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده در هر دو سناریوی SSP2-4.5 و SSP5-8.5 و در تمامی مدل‌های مورد بررسی، میانگین 20 ساله شاخص SPI، 6 ماهه نشان دهنده بیشترین مقدار منفی است. علاوه‌بر این مقایسه مدل‌ها و سناریوها در این پژوهش نشان می‌دهد که در مدل BCC-ESM2-MR ، میانگین 20 ساله‌ شاخص 6 ماهه SPI و در مدل CanESM5، شاخص 12 و 48 ماهه نسبت به سایر مدل‌ها بیشتر است.همچنین شاخص SPI در مقیاس زمانی 12 و 48 ماهه شدت خشکسالی را در دوره‌های مورد مطالعه بیشتر از مقیاس زمانی 6 ماهه نشان می‌دهد و در مقیاس‌های زمانی مورد مطالعه تقریبا هر دو سناریو بر هم منطبق هستند. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، به طور کلی دوره‌های دارای وضعیت نرمال کاهش یافته و به تعداد دوره‌های دارای وضعیت خشک نسبت به دوره پایه افزوده شده است.همچنین نتایج نشان می‌دهد در بدبینانه‌ترین حالت، تعداد دوره‌های خشک در ایستگاه سینوپتیک زابل 14 دروه خواهد بود و می‌توان برای پیش‌بینی شاخص خشکسالی از مدل CanESM5 استفاده نمود