معرفی الگوی جدید در ارزیابی اثرات زیست محیطی کاربری معدن: الگوی پیش سنجش محیط زیستی طرح ‌های معدنی (MEPF)

چکیده مقاله

ارزیابی اثرات محیط زیستی به عنوان یک الزام قانونی در نظام تصمیم‌گیری کشور زمان بر و پرهزینه است، پژوهش حاضر برای اولین بار در ایران با هدف بهبود فضای تصمیم گیری برای صدور مجوزهای زیست محیطی قبل از اجرای پروژه معدنی، تعیین آستانه آسیب زیست محیطی و تعیین وضعیت و نظارت بر اکوسیستم‌ها قبل از اجرای پروژه معدنی تعریف شد. مدل پیش سنجی محیط زیست پروژه‌های معدنی یا MEPF راه حلی سریع در ارزیابی ظرفیت منطقه برای اجرای یک پروژه معدنی قبل از اجرای پروژه است. الگوی پیش سنجی محیط زیست با رویکرد مخاطرات پروژه معدنی بر محیط زیست توسط گروهی از کارشناسان و اساتید خبره تعریف شد. مهمترین متغیرهای خرد از بین بیش از 100 متغیر خرد برای توسعه این مدل انتخاب شد. در نهایت 8 متغیر ترکیبی با استفاده از رویکرد مخاطرات پروژه طراحی شد. با استفاده از داده‌های ریز متغیرهای منتخب استخراج‌شده از GEE، عملیات میدانی و داده‌های کتابخانه‌ای، متغیرهای ترکیبی با توجه به سطح تهدید محیط فیزیکی، بیولوژیکی و محیط انسانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس سطح مخاطرات متغیرهای ترکیبی و متغیر ترکیبی مزیت پروژه، مدل MEPF با پاسخی مبتنی بر پذیرش یا رد پروژه تعریف شد. میزان موفقیت این مدل با 2 معدن بررسی شد. فعالیت‌های پروژه معدن کجه و معدن خطیبی در این مدل به صورت مشروط پذیرفته شد. این دو معدن از سازمان محیط زیست مجوز فعالیت گرفتند و در حال فعالیت هستند. با توجه به نتایج مطالعات موردی، عملکرد مدل جدید پیش سنجی محیط زیست پروژه معدن موفقیت آمیز بود.