بررسی ترجمه متون تاریخ¬نگارانه شیعی از عربی به فارسی در عهد صفوی؛ مطالعه موردی کشف الغمه فی معرفه الائمه

Abstract

عهد صفوی به سبب توجه حاکمان به مذهب تشیع و تلاش در جهت معرفی و ترویج آن دوره¬ای است که فرهنگ و متون و منابع شیعی نیز مورد توجه قرار گرفت. از این¬رو در عهد شاه¬طهماسب(930-984ق.) متون شیعی فراوانی تالیف یا به زبان فارسی برگردانده شد. در این میان متون تاریخی نیز مورد توجه قرار گرفت. از جمله کتاب «کشف الغمّه فی معرفه الائمه» اثر علی بن عیسی اربلی که در عهد ایلخانی با موضوع سیره اهل بیت نگاشته شده¬بود، در دوران حکومت شاه¬طهماسب توسط علی بن حسن زوارئی(زواره¬ای) از عربی به فارسی ترجمه شد. در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مقایسه¬ بین متن اصلی و برگردان، ترجمه زواره¬ای را از لحاظ روش و چگونگی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده¬ایم. پژوهش حاضر ضمن روشن نمودن وضعیت ترجمه یکی از متون تاریخ¬نگارانه شیعی در عهد صفوی، به نوعی پرده از اوضاع فرهنگی مشابه در جامعه دو عهد ایلخانی و صفوی برمی¬دارد.