بررسی انتقادی دیدگاه مستشرقین درباره نسخ در قرآن با تاکید بر ماجرای تغییر قبله

چکیده مقاله

ظهور دین اسلام که ناسخ ادیان و شرایع پیشین به‌شمار می‌آید، واکنش مسیحیان و یهودیان را برانگیخت. آنان اسلام را دینی رقیب می‌دانستند. به همین سبب، طرحی برای شبهه‌افکنی در آیات قرآن به راه انداختند که محور آن، ادعای تناقض در آیات قرآن بود. تغییر قبله ازجمله موضوعاتی بود که توجه حداکثری مستشرقان را به خود جلب نمود. سؤال اصلی تحقیق این است که مستشرقان از تغییر قبله چه انگاره‌ای داشته‌اند؟ و چه پاسخی می‌توان به سخنانشان داد؟ نتایج نشان داد که برخی از نویسندگان تحت سیطره دیدگاه‌های استعماری، نسخ احکام را راهکاری برای پوشاندن برنامه نبوت پیامبر(ص) می‌دانستند، اما نویسندگان آزاد تغییر قبله را همراهی یهودیان با پیامبر(ص) عنوان می‌کردند. علاوه بر دلایلی همچون امتحان مسلمانان و واکنش به طعنه‌های یهود، نکته مهم رفتار خصومت‌آمیز و فریبکارانه یهود با مسلمانان است.