تأثیر تاریخ کاشت و سطوح رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کینوا (Chenopodium quinoa.Willd) در دو منطقه بیرجند و سربیشه

Abstract

کمبود آب، یکی از مشکالت اساسی کشاورزی ایران است، لذا احتمال وقوع تنش خشکی در دوره رشد گیاهان امری اجتنابناپذیر است. بنابراین به منظور ارزیابی تأثیر سطوح رطوبتی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کینوا، چهار آزمایش مجزا در دو منطقه )بیرجند و سربیشه( و دو تاریخ کاشت )مرداد و اسفندماه( در سالهای 1398-1399 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل پنج سطح رطوبتی و سه رقم کینوا بود. آزمایش بهصورت تجزیه مرکب ارزیابی گردید و اثرات تاریخ کاشت و مکان بهصورت ثابت درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در کشت مردادماه صفات محتوای نسبی آب، نشت الکترولیتها، درصد سدیم، درصد پتاسیم، محتوای کلروفیلa، کاروتنوئیدها، محتوای پرولین و کل کربوهیدراتهای محلول برگ بهترتیب ،17/10 ،74/62 ،95/51 ،31/9 ،15/96 ،20/81 56/12 و 31/26 درصد افزایش و محتوای کلروفیلb، 13/15 درصد کاهش نسبت به کشت اسفندماه داشتند همچنین در سربیشه صفات محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، درصد پتاسیم و کاروتنوئیدهای برگ بهترتیب ،3/53 ،38/65 94/19 و 9/30 درصد بیشتر از بیرجند اما صفات درصد سدیم، محتوای کلروفیلa، محتوای کلروفیلb، پرولین و کل کربوهیدرات محلول برگ بهترتیب ،4 ،1/88 ،15/67 51/02 و 30/41 درصد کمتر از بیرجند بودند. رقم گیزاوان نسبت به دو رقم دیگر، دارای مقادیر باالتری از صفات بیوشیمیایی بود که این امر منجر به افزایش عملکرد بیولوژیک در رقم مذکور گردید و تنش رطوبتی نیز موجب کاهش معنیدار محتوای تسبی آب برگ و افزایش معنیدار سایر صفات بیوشیمیایی برگ کینوا گردید. در اکثر صفات مورد بررسی، بین سطوح 125 و 100 درصد نیاز آبی اختالف معنیداری مشاهده نشد.