طراحی و اعتباریابی سنجه اندازه‌گیری هم آفرینی در دانشگاه

Abstract

در عصر دانش و با توجه به گستردگی، تنوع و وسعت دانش موجود در زمینه­های مختلف، استفاده از رویکرد هم­آفرینیانه و توسعه فرایندهای هم­آفرینی راهی است در جهت استفاده بهینه و موثر دانش موجود و کاهش ابهام­ها و عدم قطعیت­ها. لیکن فرایندها و مولفه های هم­آفرینی مخصوصا در جامعه علمی دانشگاهی هنوز به خوبی شناخته نشده است. هدف از پژوهش حاضر ساخت پرسشنامه­ هم­آفرینی و بررسی روایی و پایایی آن در جامعه دانشگاهی بود.روش: نخست با بررسی پیشینه هم­آفرینی، مدل 4 بعدی پراهالاد و رامسومی (2004) انتخاب گردید. سپس فهرست اولیه­ای از 40 سوال تهیه شد و در اختیار 13 نفر از متخصصین قرار گرفت. برای بررسی روایی، سازگاری درونی و تکرارپذیری پرسشنامه، به ترتیب از نسبت روایی محتوایی، شاخص روایی محتوایی، ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. تحلیل عاملی تاییدی پرسشنامه با استفاده از نرم افزار Amos انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که نسبت روایی محتوایی 9 سوال از 40 سوال مربوط به پرسشنامه هم­آفرینی پایین­تر از 54/0 است و از لیست سوالات حذف شدند. شاخص روایی محتوایی پرسشنامه نهایی مقدار 85/0 محاسبه شد که قابل قبول بود. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که شاخص RMSEAنیز کمتر از 08/0 است و نشان دهنده برازش مناسب الگوی تحلیل عاملی بود. همچنین در بررسی برازش مدل، مقدار p-value بیش از 05/0 بود. نتایج نشان داد که پایایی پرسشنامه برابر با 95/0 و تکرارپذیر می­باشد.محدودیتها: از روشهای کیفی در گردآوری داده­ها مانند مصاحبه و مشاهده استفاده نشد. اثرات نمونه­گیری و خطای اندازه­گیری، گستردگی آموزش عالی ایران، پر هزینه بودن جمع آوری داده ها، کمبود مطالعات انجام شده و عدم همکاری خبرگان آموزش عالی از جمله محدودیت­های پژوهش حاضر است.پیامدهای عملی: برای سنجش هم­آفرینی در بین اعضای هیات علمی می بایست از یک ابزار قابل اعتماد استفاده نمود. با توجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه، پرسشنامه فراهم آمده برای استفاده در محیط دانشگاهی پایایی مطلوب و روایی مناسبی دارد.ابتکار یا ارزش مقاله: از آنجا که مقاله حاضر به مفهوم هم ­آفرینی و ساخت مقیاس سنجش آن پرداخته است به فهم عمیق­تر این مفهوم کمک می­کند و ایده­هایی را جهت عملیاتی کردن آن در فضای آموزش عالی فراهم می­آورد.