الگوی دگرشکلی در بخش شمالی زمیندرز سیستان، خاور ایران

چکیده مقاله

منطق هى مورد مطالعه در شمال زیرپهنه سیستان در سامانه گسلی نهبندان واقع شده است که علاوه بر واحدهای رسوبی و افیولی تهای کرتاسه، مجموعه ى گسترده ای از رخساره های رسوبی و آذرآواری پالئوژن و نئوژن تحت تاثیر دگرشکلى قرار گرفته اند. روندهای ساختاری در این منطقه شامل دو گروه اصلی با امتدادهاى شمالی– جنوبی و شمال باختری– جنوب خاوری م ىباشد. داد ههاى ساختاری در راستای روندهاى شمالی– جنوبی (شامل: گزیک، افض لآباد و خاور سهل آباد) و شمال باختری– جنوب خاوری (شامل: بیرجند و زهان) جم عآورى گردید که م ىتوان دگرشکلى منطقه را در سه گروه تقسیم بندى نمود. دگرشکلى در راستاى پهن ههاى شمالى- جنوبى (مانند: ایستگاه هاى گزیک و افض لآباد) بیشتر به صورت ترافشارشى برشى انجام شده است. در حدفاصل گس لهای شمالی- جنوبی نردبانی چپ پله (مانند: چشمه زنگی، چاخو و آساکوهک)، برحسب نوع همپوشانی آ نها، مناطق فشاری (مانند کسراب و ترشاب) تشکیل گردیده اند؛ که در پهن ههاى فشارشى مذکور بر اثر عملکرد گسل هاى راندگی، واحدهای افیولیتى در این مناطق رخنمون یافته اند. وجود راندگی در پایانه ى گسل های امتدادلغز (مانند: جنوب بیرجند) ناشی از تاثیر متقابل روندهای اصلی در منطقه است که باعث رخنمون افیولی تها در راستای روندهای شمال باختری- جنوب خاوری گردیده است.