مطالعه الگوی فرایش و سبک دگرشکلی بر اساس داده های ساختاری و دما-سن سنجی، کوهزاد البرز، شمال‌غرب ایران

چکیده مقاله

رشته کوههای بزقوش-چهل نور در بخش غربی کوهزاد البرز قرار گرفته است. این منطقه از لحاظ روند شکل گیری، رشد و تکامل خود دارای تاریخچه زمینساختی مشابه با البرز غربی میباشد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه مورد مطالعه شامل رسوبات پالئوژن و نئوژن است؛ اگرچه واحدهای سنگی قدیمیتر به سن پرکامبرین تا اواخر کرتاسه در شرق رشته کوه بزقوش، شمال رشته کوه چهلنور و بخشهایی از بلندیهای قافلانکوه )ادامه رشته کوه چهل نور( نیز رخنمون یافته است. رشته کوه بزقوش دارای روند تقریبی شرقی- غربی و رشته کوه چهلنور با روند تقریبی شمالی- جنوبی تقریباً عمود نسبت به یکدیگر قرار گرفتهاند. گسل گرمه چای با سازوکار معکوس چپبر و گسل جنوبی بزقوش با سازوکار معکوس راستبر مهمترین گسلهای منطقه هستند و نقش عمدهای در شکلگیری این ارتفاعات دارند. تاکنون مطالعه دما- سنسنجی به منظور تعیین زمان شکلگیری اولیه، نرخ فرایش و فرازش در این منطقه انجام نشده است. نتایج آنالیزهای دما- سنسنجی درجه حرارت پایین اورانیوم- توریم/ هلیوم در آپاتیت و تلفیق آن با دادههای ساختاری نشان داد سن سردشدگی رشته کوه بزقوش )12-39 میلیون سال( و سن سردشدگی رشته کوه چهلنور- قافلانکوه )32 میلیون سال( میباشد. بنابراین احتمالاً شروع دگرشکلی رشته کوه بزقوش الیگوسن آغازی و در رشته کوه چهلنور- قافلانکوه میوسن میانی بوده است.