تحلیل آثار پروژه‌های اجرا شده در کانون‌های عشایری از منظر معیشت پایدار (مطالعه موردی: شهرستان درمیان در استان خراسان‌جنوبی)

Abstract

مقدمه: معیشت پایدار از رویکردهای برنامه ریزی توسعه است که در سال‌های اخیر به‌منظور تحقق اهداف توسعه و کاهش فقر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از اهداف پروژه‌های توسعه در بین عشایر بهبود وضعیت معیشت پایدار است که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش: هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل آثار پروژه‌های اجرا شده در کانون‌های عشایری شهرستان درمیان از منظر معیشت پایدار بوده است. روش شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر پایه روش پیمایشی است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه محقق ساخته می‌باشد. جامعه آماری تحقیق را 347 نفر از سرپرستان خانوارهای عشایری تشکیل دادند که با توجه به جدول مورگان انتخاب و سپس با در نظر گرفتن سهمیه متناسب در هر کانون عشایر در مرحله بعد از طریق نمونه‌گیری تصادفی ساده برای انجام تحقیق انتخاب شده‌اند. انجام محاسبات آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان در میان بین 59 درجه و 28 دقیقه تا 60 درجه و 44 دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 33 دقیقه تا 32 درجه و 21 دقیقه عرض شمالی واقع گردیده‌است. این شهرستان از شرق به کشور افغانستان، از شمال به شهرستان قائنات، از غرب به شهرستان بیرجند و از جنوب و جنوب شرقی به شهرستان سربیشه محدود می‌شود. یافته‌ها و بحث: بررسی نشان داد در چهار بعد معیشت پایدار، سرمایه انسانی، سرمایه مالی، سرمایه طبیعی و سرمایه فیزیکی تأثیر پروژه‌های اجرا شده در حد متوسط ارزیابی‌شده، همچنین در بعد سرمایه اجتماعی تأثیرگذاری در حد زیاد بوده است. نتایج: باتوجه به نتایج پژوهش نتیجه می‌گیریم که جامعه عشایر شهرستان درمیان در بعد سرمایه انسانی نیازمند خدمات آموزشی بیشتر می‌باشند و در بعد سرمایه اجتماعی تمایل زیادی به همکاری در طرح‌های عشایری دارند. در بعد سرمایه مالی با توجه به هزینه‌های بالای دامداری نیازمند تسهیلات بانکی و مساعدت سازمان‌های ذی‌ربط می‌باشند. در بعد سرمایه طبیعی نیز با توجه به پوشش گیاهی و آب که نیاز اصلی عشایر است نیازمند توجه بیشتر می‌باشند. و در پایان در بعد سرمایه فیزیکی نیازمند امکانات رفاهی بیشتر و ایجاد بازار محلی برای فروش محصولات خود می‌باشند.