بهینهسازی کارایی کلتودیم در کنترل دمروباهی سبز (viridis Setaria(

چکیده مقاله

بهینهسازی کارایی علفکشها بهوسیله مواد افزودنی یکی از راهکارهای اکولوژیکی و اقتصادی در مدیریت علفهای هرز است. بهمنظـور بررسی اثر کاربرد روغنهای گیاهی بر کارایی علفکش کلتودیم در کنترل دمروباهی آزمایشی بهصورت فاکتوریل بـر پا یـ ه طـرح کـاملاً تصادفی شامل غلظت کلتودیم در شش سطح (صفر، 5/7 ،15 ،30 ،60 و 120 گرم ماده مؤثره در هکتار) و ماده افزودنی در هشـت سـط ح (بدون روغن گیاهی و با روغنهای گیاهی کنجد، بادام تلخ، بادام شیرین، پنبهدانه، کلزا، منداب و سویا) با چهار تکـرار در سـال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که غلظت کلتودیم، نوع روغن گیاهی و اثر متقابل غلظت در روغن گیاهی بر صفات اندازهگیری شده دمروباهی شامل ارتفاع، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و حجم ریشـه معنیدار است. افزایش توانایی نسبی برای تمامی صفات اندازهگیری شده بر اساس دز مؤثر 50 درصد مشاهده شد که نشاندهنده افـزا یش کارایی کلتودیم در کنترل دمروباهی است. نتایج این مطالعه همچنین کاهش دز مؤثر 90 درصد برای زیستتوده تر و خشک دمروباهی سبز در حضور تمامی روغنهای گیاهی را نشان داد. بیشتر بودن مقادیر توانایی نسبی بـرا ی زیسـت تـوده تـر و خشـک ر یشـه در مقایسـه بـا زیستتوده تر و خشک اندام هوایی حساسیت بیشتر ریشه به کاربرد روغنهای گیاهی با افزایش انتقال کلتودیم به ریشـه نشـان داده شـد. کاربرد روغنهای گیاهی کنجد، بادام تلخ، بادام شیرین، پنبهدانه، کلزا، منداب و سویا بهترتیب منجر به افزایش کارایی کلتودیم در کـاهش وزن خشک اندام هوایی دمروباهی سبز بهترتیب بـه میـزان 20/1 ،26/1 ،42/1 ،39/1 ،41/1 ،43/1 و 41/1 برابـر شـد. درنها یـت، کـاربرد روغنهای گیاهی بههمراه دمروباهی سبز میتواند بهعنوان رهیافتی اکولوژیکی و زیستمحیطی مدنظر قرار گیرد.