اثر تیمارهای کم آبیاری و شوری آب بر واکنشهای رشدی وعملکردی گندم رقم سیروان

چکیده مقاله

امروزه کاهش کمیت و کیفیت آب آبیاری بهعنوان مهمترین چالشهای پیش روی سیستمها ی کشاورز ی به وی ژه در نواح ی خشک و نیمهخشک دنیا هستند. از اینرو بهمنظور ارزیابی واکنشهای رشدی و عملکردی گندم رقم سیروان به سطوح مختلف رطوبتی و شوری آب آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند 75 و 50 ،100 ، 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح آبیاری در پنج سطح ( 125 - 1395 و 1397 - طی سالهای زراعی 1396 1 دسیزیمنس بر متر و 6 دسیزیمنس بر متر) بودند. / درصد نیاز آبی گندم و تیمار دیم با دو نوبت آبیاری) و شوری آب در دو سطح ( 6 نتایج آزمایش نشان داد که ویژگیهای رشدی، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه توسط تیمارهای سطوح مختلف آبیاری و شوری آب تحت تأثیر قرار گرفتند. بهطوری که این تیمارها باعث کاهش معنیدار صفات مورد بررسی شدند. کمترین مقدار سطح برگ در 1/ شور ی 6 × شوری 6 دسیزیمنس بر متر مشاهده شد که مقدار این صفت را نسبت به تیمار 125 درصد نی از آب ی گندم × تیمار دیم دسیزیمنس بر متر حدود 61 درصد کاهش داد. در ویژگی عملکرد بیولوژیک و دانه گندم بیشترین و کمترین مقدار بهترتیب متعلق به تیمار شوری 6 دسیزیمنس بر متر مشاهده شد. از نظر عملکرد × 1 دسیزیمنس بر متر و تیمار دیم / شوری 6 × 125 درصد نیاز آبی گندم 1 دسیزیمنس بر متر و 100 درصد نیاز آبی گندم / شوری 6 × بیولوژیک و دانه اختلاف معنیداری میان تیمارهای 125 درصد نیاز آبی گندم شوری 6 دسیزیمنس بر متر نسبت به × 1 دسیزیمنس بر متر مشاهده نشد. افت عملکرد بیولوژیک و دانه گندم در تیمار دیم / شوری 6 × 1 دسیزیمنس بر متر بهترتیب حدود 72 و 88 درصد بود. نتایج ای ن آزما یش نشان داد که / شوری 6 × تیمار 125 درصد نیاز آبی گندم اگرچه در بیشتر صفات تیمار 125 درصد نیاز آبی گندم تیمار برتر بود ولی اختلاف معنیداری با تیمار مصرف 100 درصد نیاز آب ی گندم نداشت. درنهایت، در نواحی دارای کمبود آب و آب شور (شوری 6 دسیزیمنس بر متر) و با توجه به دادههای عملکرد بیولوژیک و دانه در آزمایش حاضر استفاده از تیمار آبیاری با 75 درصد نیاز آبی با آب شور و آبیاری با 100 درصد نیاز آبی با آب غیرشور بر ای رس یدن به عملکرد بهینه گندم و همچنین ذخیره آب در شرایط شور توصیه میشود.