بازنمود مولفه¬های هویتی در متون ادبی عصر پهلوی؛ مطالعه موردی رمان همسایه¬های احمد محمود

Abstract

در واکنش به سیاست¬ مدرنیزاسیون و غربگرایی نظام پهلوی، توجه به مقوله هویت مورد توجه نویسندگان منتقد رژیم قرار گرفت. دغدغه هویت ملی در آثار بسیاری از نویسندگان این عصر، گویای این مسئله در این دوره تاریخی است. مبارزه با استعمار خارجی و استبداد داخلی و مساله مبارزه برای ملی¬شدن صنعت نفت از مهم¬ترین دغدغه¬های این گروه از نویسندگان در دهه سی می¬باشد. از جمله این نویسندگان احمد محمود است که به سبب ارتباط با مردم زندگی، باورها، رفتارها و زبان آن¬ها را درون¬مایه داستان¬های خویش قرار داده است. مساله نوشتار حاضر نحوه پرداختن به مولفه¬های هویتی در رمان سیاسی- اجتماعی همسایه¬ها با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی است. این رمان زندگی شخصیت¬های طبقه پایین، سیاسی و حزبی سال¬های دهه سی را که دغدغه اصلی آنان ملی¬شدن صنعت نفت است، را بازگو می¬کند. آشنایی نویسنده با اقلیم و فضای روزگار داستان و شهر اهواز، نمایشی واقعی و باورپذیر از فرهنگ، عقاید، آداب و رسوم، زبان، باورهای دینی، شاخص¬های سنتی، فرهنگی و اجتماعی را به عنوان مولفه¬های هویتی ایرانیان نشان می¬دهد.