واکاوی پدیدۀ خشونت و کنش ‎های خشونت آمیز در ایران عصر قاجار با تکیه بر نظریۀ اسلاوی ژیژک

Abstract

دیرینگی مفهوم خشونت و ریشه‎های فرهنگی آن و اهمیت این موضوع در مطالعات کنونی، ضرورت اتخاذ رویکردی تاریخی در بررسی این پدیده را آشکار می‎سازد. خشونت در قالب‎های مختلف کلامی، فیزیکی و انواع گوناگون خشونت فردی، گروهی و خانوادگی رخ می‎نماید. با توجه به تنوع گونه‎های پدیدۀ خشونت و تفاوت ‎سازوکارها و بازیگران آن، جستار پیشِ ‎رو می‎کوشد که گونه‎های مختلف خشونت و کنش‎های خشونت‎آمیز و همچنین دلایل ظهور و مصادیق آن را در دورۀ قاجاریه برمبنای روش توصیفی‌تحلیلی و با اتکا به نظریۀ خشونت اسلاوی ژیژک مورد واکاوی قرار دهد. یافته‎ها حاکی از تأثیر ساختارهای متصلب فرهنگ عمومی و مناسبات قدرت و فضای گفتمانی عصر قاجار در جهت بهره‎گیری از خشونت به‎عنوان ابزار تحکیم قدرت از سوی دستگاه‎ سرکوب‎گر و انضباطی، نمود اجرای قانون، حمله به وضع موجود و انقیاد سوژه را در قالب کنش‎های خشونت‎آمیز فراهم نموده‌است.