تأثیرپذیری فرهنگ و گویش عربی عربخانه از فرهنگ و گویش¬های فارسی خراسان جنوبی (بررسی موردی: شباهت و تأثیرپذیری جمله¬های پرسشی)

Abstract

عربخانه دهستانی از توابع شهرستان نهبندان، واقع در خر¬اسان جنوبی، یکی از اولین سکونت-گاه¬های عرب¬های مهاجر در ایران بوده است. فرهنگ مردم این منطقه به دلیل دوری از منشأ اصلی خود و همچنین همجواری با فرهنگ فارسی، شباهت فراوانی به فرهنگ فارسی یافته است. در این مقاله از مجموعه تأثیرپذیری¬های فرهنگی عربخانه از فارسی، به بررسی شباهت-های زبانی پرداخته شده است. این شباهت¬های زبانی در هر چهار سطح صرفی، نحوی، آوایی و معنایی زبان مشهود است؛ اما بیشترین شباهت در بخش نحو (ساخت جمله) مشاهده می¬شود. در این مقاله نگارندگان ساخت جمله پرسشی در گویش عربی عربخانه را با ساخت جمله پرسشی در زبان فارسی گفتاری و عربی معیار مقایسه کرده¬اند. داده¬های این پژوهش به صورت میدانی از روستای خسروآباد عربخانه جمع¬آوری شده و با استفاده از چهارچوب¬های دیدگاه رده¬شناسی زبان، تحلیل و مقایسه شده است. پس از بررسی روشن شد که ترتیب اجزای جمله پرسشی، پرسش¬واژه¬ها و جا¬به¬جایی اجزای جمله در گویش عربخانه در مواردی تحت تأثیر فارسی گفتاری است و در مواردی به آن شباهت دارد؛ برای مثال از آنجا که جملات پرسشی از نظر تعداد سازه¬های پرسش¬پذیر در فارسی، گویش عربخانه و عربی معیار شباهت دارند، نمی-توان ادعا کرد که تعداد سازه¬های پرسش¬پذیر در گویش عربخانه از فارسی متأثر بوده است.