اثر کاربرد زئولیت طبیعی و مدیریت آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.)

چکیده مقاله

این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی اثر بر همکنش تنش آبی و سطوح مختلف زئولیت بر خصوصیات رشد و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه در طول یک فصل زراعی (1397-1396) انجام شد. طرح آزمایش بلوک­های کاملاً تصادفی و بصورت کرت های خرد شده بود و تیمار آبیاری به عنوان تیمار فرعی در دو سطح (I1و I2: به­ترتیب آبیاری با تأمین 100 درصد و 50 درصد نیاز آبی) و تیمار زئولیتبه عنوان تیمار اصلی در سه سطح (Z0: بدون مصرف و Z1 و Z2: به­ترتیب با استفاده از زئولیت پتاسیمی در سطح دو و چهار گرم به ازای هر کیلوگرم خاک) با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تحت اثر بر همکنش زئولیت و تنش آبی، بیشترین مقادیر پارامترهای ارتفاع بوته 88/16 سانتیمتر، وزن تر و خشک، و وزن هزاردانه به­ترتیب 96/11، 33/9، و 19/13 گرم، و تعداد کپسول در بوته و دانه در کپسول بترتیب 11/10 و 44/52 و عملکرد دانه 77/874 کیلوگرم در هکتار و کارآیی مصرف آب 135/0 کیلوگرم بر مترمکعب و کمترین مقادیر حاصله به­ترتیب با مقادیر 33/13 سانتیمتر، 4/7، 05/5، 95/11 گرم، 33/8 و 44/44 برای تعداد کپسول در بوته و دانه در کپسول، 748 کیلوگرم در هکتار و 118/0 کیلوگرم بر مترمکعب حاصل شد. تنش آبی منجر به کاهش خصوصیات رشد و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه گردید بر این اساس، کاربرد زئولیت در سطوح زیاد (15 تن در هکتار) و علی­الخصوص تحت اثر آبیاری کامل گیاه می­تواند منجر به حداکثر میزان عملکرد و خصوصیات رشد سیاهدانه شود