بررسی سیر تکاملی بصری تمدن عیلا می از منظر تجسم ی

Abstract

پژوهشگران عیلامیان را با دراوید یان هند هم خانواده م یدانند. عیلام، نیرومندترین و دیرپاترین تمدن فلات ایران پیش از ورود آریاییها بوده و تاریخ پیچیده ای دارد. در دوران قدیم عیلام به مملکتی گفته می شد که از این ولایات ترکیب یافته بود: خوزستان-لرستان-پشتکوه و کوه های بختیاری. عیلام چند شهر مهم داشت که شوش مهمترین شهر عیلام و اینطور که معلوم شده از قدیمی ترین شهرهای جهان بوده . همچنین شهرهای ماداکتو، اهواز و خالدالو که گمان می رود در جای خرم اباد امروزی بنا شده بود. نظام حکومت عیلامی ها پادشاهی بود و سلاطین عیلامی دو پایتخت یا مرکز حکومت در شوش و آنشان داشتند . شوش تقریبا در حدود همین شهرشوش کنونی در خوزستان واقع شده وانشان در )پرسیس( یا پارس)فارس کنونی( حکومت می کردند به شمار می آمدند. عیلامی ها مملکت خود را )انزان سوسونکا( می نامیدند.کلمه عیلام به معنی کوهستان بو د و اطلاق به آن محلی می شد که کوهستان بود.پیش از آمدن عیلامیان، جلگ ه های شمال خلیج فار س از جمله قدیمیترین نواحی متمدن تاریخ جهان بوده و ناحیه شوش از حدود 4000 سال ق.م. محل سکونت بوده و زیر فرمان پادشاهان آکد)تمدنی در شمال بابل( قرار داشت. هنگامی که نخستین عیلامی ها به این ناحیه وارد شدند ضمن سکونت، زیر فرمان پادشاهی سومری اور قرار گرفتند. عیلامیان، بسیاری از ویژگیهای تمدن سومر از جمله یاد گرفتن خط میخی و جایگزین کردن آن به جای خط تصویری خود دریافتند.عیلامی ها قوم سلحشوری بودند و رقیب اصلی آن ها آشوریان که ب ر بین النهرین)عراق کنونی( حکومت میکردن د به شمار می آمدند. آنچه که ا ز آثار باقی مانده نشا ن می دهد ک ه عیلامی ها از نخستین اقوامی بود ن که دارای مدارک مکتوبی بوده اند و کارهای اداری را با دستور العمل های مکتوب انجام میداده اند.عیلامیان هرگز زیر دولت نبودند. ولی در سال 2280 پیش از میلاد عیلامیان که در اوج قدرت خود بودند، اور پایتخت سومریان را اشغال و غارت و خدای ویژه آن را به اسارت بردند. سومر مستعمره و خراج گذار عیلام شد و در پایان در 2115 ق. م در دوره فرمانروایی ریم سین دولت مشترک سومری – اکدی را به طرزی نابود کردند که ملت سومر هیچگاه نتوانست از خراب ههای تاریخ سر