بررسی تأثیر عمومیت موسیق ی بر جامع ۀ ایران باستان، با تمرکز بر موسیقی عصر ساسان ی

Abstract

سلسل ۀ ساسانی از ادوار شاخص تاریخی ایران و از حکوم تهای مقتدر جهان متمدن کهن بوده است. ساسانیان در طی بیش از 4 قرن، علی رغم فراز و ن شی ب ها ی فراوان تلاش کردند، ضمن میرا ثداری از دستاوردهای حکوم تهای قبلی، بستری مناسب را برای پیشرفت و تکامل علم، ادب و هنر ایرا ن زم ین فراهم آورن د. در این بسترساز ی فرهنگی و اجتماعی ، موسیقی ب ه عنوان زبان پیشرفته و پیونددهندة اجتماعی، نقشی مهم ر ا ایفا م یکرد. سؤال اصلی و شکل دهندة این پژوهش، بررسی اهمیت موسیقی در ساختار اجتماعی ایران باستان و خصوصاً دوران ساسانی، و شباهت ا ه ی کارکردی آن با جوامع معاصر است. خصوصا که ضرورت نگاه بی ن رشته ا ی به این موضوع دوچندان شده است؛ زیرا می توان کاربرد مهم این بستر و سیر تحو لشناسی را، در بازشناسی مقولات هنری ادوار تاریخی و کشف الگوهای کارکرد فرهنگی آنان در مواجه با اوضاع اجتماعی آن دوران دانست. برای نا س اس در پژوهش کیفی حاضر، به بررسی شواهد و عللِ گستردگی و عمومیت موسیقی دور ة ساسانیا ن، پرداخته شده است؛ یعنی از طریق بررسی شواهد باستانی، و تحلیل جامع هشناسانه، از برداش تها ی منعکس در منابع، به شناخت کارکرده ای اجتماعی موسیقی آن دورا ن پرداخته شده است. روش گرد آوری اطلاعات در این مقاله به شی وة کتابخان های است و تلاش شده تا اهمیت موسیقی در دوران ساسانی ب هویژه در سطوح مختلف جامعه بررسی شود. چنین نگاهی تاریخی و اجتماعی به مقولات هنری، سبب بازتعری ف ارز شها ی موجود پیرامون فلسفه هنر و مبانی نظری آن به سمت اجتما عمحور شدن هنر در برنام هری ز ی فرهنگی حال حاضر خواهد شد. خصوصاً که امروزه، جایگاه موسیقی، در تثبی تشده ترین حالت اجتماعی خود است و اکنون فرصت بررسی روش ها ی کیفی تآفرینی مبتنی بر ارزش ا ه ی انسانی و کاربردهای تعالی آفرین، با استفاده از تجربیات تاریخی این سرزمین فراهم م ی باشد .