مطالعه شاهراه اقتصادی - سیاسی ارجان - کهگیلویه - سمیرم و اصفهان : با استناد به بررسی کاروانسراها و پلها

چکیده مقاله

قرارگیری ارجان و کهگیلویه در مسیر مناطقی چون اصفهان، خوزستان و فارس که هرکدام از جایگاه اقتصادی و سیاسی مهمی در ادوار قبل و بعد از اسلام برخوردار بودند، باعث شد تا راههای ارتباطی متعددی از این منطقه عبور کند. یکی از مهمترین این راهها که از طریق متون تاریخی و شواهد امروزی قابل مطالعه است، مسیری بوده که ارجان و دهدشت را به اصفهان مرتبط م یساخته است. کوهستانی بودن منطقهی ارجان و کهگیلویه و وجود رودخانههای بزرگ و کوچکی که از ارتفاعات این ناحیه سرچشمه میگیرند و همچنین مسئلهی داد و ستد و بازرگانی با مناطق همسایه باعث احداث پلها و کاروانسراهایی در مسیر ارجان- کهگیلویه و سمیرم و اصفهان شده است. براساس بررسیهای انجام شده تعداد 7 کاروانسرا و 9 پل ارتباطی از دورههای مختلف در مسیر ارتباطی موردمطالعه شناسایی شد که عبارتند از: پل چمچیت، پلهای پاتاوه، پل عروس، پلهای کتا، کاروانسرای دژمهتابی، کاروانسرای کلگندمکشی محمدآباد، کاروانسرای کوشک امیرالامؤمنین، کاروانسرای پاتاوه، کاروانسرای میمند، کاروانسرای بافت قدیم دهدشت و کاروانسرای سادات. مصالح استفاده شده در ساخت این پلها و کاروانسراها ب هطور عمده شامل سنگهای معمولی و تراشخورده، گچ و ساروج بوده است. نتایج این پژوهش با بهرهگیری از منابع تاریخی، بررسی میدانی باستانشناختی و روش توصیفی- تحلیلی حاصل شده است.