برهم کنش های اقتصادی-سیاسی جوامع جنوب شرق فلات ایران با شبه قاره هند و میان رودان (در طی هزاره سوم ق.م؛ مطالعه موردی: تجارت سنگ های قیمتی)

چکیده مقاله

تحلیل روابط درون و برون منطقه¬ای هزارۀ سوم در جنوب شرقی فلات ایران با شبه قارۀ هند و میان¬رودان براساس اقلام شأن¬زا به¬ویژه سنگ¬های ¬ارزشمند و قیمتی، مسئله¬ی اصلی پژوهش حاضر است. یکی از مهمترین راه¬های درک روابط و برهم¬کنش¬های اقتصادی- سیاسی جوامع اواخر پیش از تاریخ و آغاز تاریخی، مقایسه و تجزیه و تحلیل فرهنگ مادی است. با توجه به اینکه هزاره سوم ق.م در فلات ایران، دوره گستردگی برهم¬کنش¬ها محسوب می¬گردد، بسط و توسعه مبادلات اقتصادی- سیاسی در پیشرفت جوامع بسیار تأثیرگذار بوده است. در این خصوص محوطه¬های باستان¬شناختی شاخص در جنوب شرقی ایران شایان توجه هستند. محوطه¬های جنوب شرقی فلات ایران در روند تجارت، نقش واسطه صرف را بازی نمی¬کرده¬اند، بلکه بعد از وارد کردن مواد خام، با ساخت و پرداخت مواد تجاری و تبدیل آن به کالاهای آماده یا نیمه آماده آن را به سایر نقاط صادر می¬کرده¬اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می¬دهد که چگونه توسعه روابط تجاری و به¬ویژه تجارت فرامنطقه¬ای به عنوان عاملی مهم در گسترش و توسعه استقرارهای هزاره سوم عمل نموده است.