آسیب¬شناسی وقف علمی در حوزة تجاری¬سازی علم و فناوری در ایران

Abstract

سنت نیک و حسنه وقف به عنوان یک پشتوانة قوی در مرتفع نمودن اهداف بلند جامعه انسانی به¬شمار می¬آید. در دهه¬های گذشته در کنار اشکال مختلف وقف، توجه به واگذاری، کمک¬رسانی و ساخت مراکز فرهنگی و علمی مانند مدارس، کتابخانه¬ها، آزمایشگاه¬ها و رصدخانه¬ها که از اهمیت بسزایی برخوردار است، معطوف بوده است. اما امروزه بنابر مقتضیات زمانی و نیازهای روز جوامع، راه خود را به شیوه¬ای دیگر می¬پیماید، این در حالی است که هیچ تفاوتی در اهداف و مقاصد آن صورت نگرفته و آن بعد تجاری¬سازی در حوزة علوم و فناوری است؛ بدین معنا که با تکیه بر علم و دانش متخصصان، عالمان و دانشمندان این حوزه و همکاری نهادهای درگیر در مسئله بتوان به کسب ثروت دست یافت. پژوهش حاضر کوشیده است به روش توصیفی¬-تحلیلی با بررسی و مطالعه اسناد و منابع مکتوب مبحث آسیب¬شناسی وقف علمی در تجاری سازی علوم و فناوری را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. این نوع از وقف به دلیل تنوع در صوری که برای آن می¬توان قائل شد و نتایج قابل توجهی که در عرصه¬های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای اقشار مختلف به¬ویژه خیّرین جامعه مهیا می¬کند، می¬تواند با به¬کارگیری صحیح و علمی موجبات ایجاد رشد اجتماعی جوامع را فراهم نماید. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهدکه در کشور اسلامی ایران، مجموعه عواملی مانند: عدم آگاهی و عدم توانایی کسب ثروت بر مبنای انجام کارهای علمی¬- پژوهشی، نبود ساختار و چهارچوب علمی و منطقی در بخش¬های مختلف تجاری¬سازی علم و فناوری، عملکرد ضعیف سازمان¬های مردم نهاد و عدم فرهنگ¬سازی به عنوان بخشی از آسیب¬های قابل توجه، می¬بایست بیشتر و بهتر مطالعه و مورد کاوش قرارگیرد.