بررسی کفایت فلسفی داستان حضرت ابراهیم(ع) و آزر از منظر فبک

Abstract

داستان¬های حوزه فلسفه برای کودکان و نوجوانان باید در سه محور کفایت فلسفی، کفایت ادبی و کفایت روانشناختی مورد بررسی قرار بگیرد. از طرفی تفکر و فلسفیدن در دین مبین اسلام بسیار مورد تأکید بوده است به گونه¬ای که آیات و داستان¬های زیادی را در این باره شامل می¬شود که داستان حضرت ابراهیم و آزر و گفت¬وگوهای میان آن¬ها یکی از نمونه¬هایی است که با اندکی تغییر در ادبیات، می¬تواند در زمره داستان¬های فلسفی قرار بگیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _تحلیلی به بررسی عناصر فلسفی موجود در داستان پرمایه¬ی حضرت ابراهیم علیه¬السلام و پدرش آزر به جهت استفاده در کلاس¬های فلسفه برای کودکان می¬پردازد. همچنین میزان کفایت این داستان را در مباحث مربوط به فلسفه برای کودکان و نوجوانان از منظر فلسفی مورد ارزیابی و سنجش قرار می¬دهد که به چهار بخش تقسیم می¬شود : محتوا، پایان¬بندی¬، کند و کاو و الگوسازی. یافته‌ها نشان می‌دهد که محتوای این داستان شامل خداشناسی از راه بهره‌گیری از طبیعت است و همچنین ذات پرسشگر آدمی را نشان می‌دهد. شخصیت‌های این داستان از هر دو نوع پویا و ایستا هستند. شخصیت پویای ابراهیم می‌تواند الگوی خوبی برای کودکان باشد. کندوکاوهای داستان شبیه گفتگوهای سقراطی بوده و چالش‌های زیادی را مطرح می‌کند. همچنین در پایان داستان ابراهیم و آزر نتیجه‌گیری خاصی بیان نمی‌شود. از مهمترین نتایج این پژوهش می‌توان به قوت این داستان در نوع کندوکاوی که صورت می‌گیرد اشاره کرد. همچنین محتوای فلسفی، کندوکاو، الگوسازی و پایان‌بندی از کیفیت نسبتاً مناسبی برخوردار است اما نیاز به بازنویسی و انجام پژوهش‌های این چنینی همچنان احساس می‌شود‌.