| Authors | مرتضی مزگی نژاد,زینب یوسفی |
|---|
| Conference Title | یازدهمین همایش بین المللی فلسفه دین معاصر: تجربههای دینی و معنوی |
|---|
| Holding Date of Conference | 2023-05-09 |
|---|
| Event Place | ساری |
|---|
| Page number | 0-0 |
|---|
| Presentation | SPEECH |
|---|
| Conference Level | Internal Conferences |
|---|
Abstract
فهمصحیحمتوندینیهموارهازدغدغههایمهمبشربودهاست،اماگذشتزمانوفاصلهگرفتناز
عصرنزولوحی،موجبدشواریدستیابیبهاینامرشدهاست.دراینمیانبرخیبهخطارفتهاند
و دردام»تفسیر به رأی« متوندینی افتادهاند.»تفسیر به رأی« و »تعدد قرائتهایی«که آن را
حاصلتجربههایدینیمتعددومتفاوتمیدانند.حالمسئلهایناستکهتعددتجربههایدینی
کهمنجربهتفسیرهاوقرائتهایمختلفازدینشودتاچهحدپذیرفتهشده است؟درایننوشتاربه
پاسخاینسوالازدیدگاهعالمهمصباحباتمرکزبرکتابتعدد قرائتها وبخشهاییازکتاب آفتاب
مطهر خواهیمپرداخت.بهطورخالصهبایدگفتعالمهمصباحباایننگرشازتعددقرائتهاییکه
دینراصرفاحاصلتجربۀدینیپیامبرانمیداندمخالفاست.ابتدااستداللهایارائهشدهبهدقت
تحلیلودرنهایتباروشقیاسیموردارزیابیقرارخواهدگرفت.نتایجحاصل ازپژوهشنشان
میدهددالیلعمدهعالمهازاینقراراست:)1(درصورتپذیرشنظریۀ تعدد قرائتها،وقوع
گفتوگو بین ماو طرفداراناین نظریه )بهدلیلعدمفهم مدعایدو طرف(امکانپذیر نبود؛)2(
وجودبرخیمسایلاختالفیدرهرعلم،موجبنمیگرددهمۀمطالبآنعلممشکوکباشد.اگر
مسئلهایبرهان یقینی داشتو تمامی دانشمندانبر اساسروشصحیح آن علم بر آناتفاقنظر
داشتند،قرائتپذیرنخواهدبود.مسائلحوزهدیننیزازهمینقاعدهتبعیتمیکند.مسائلیکهباید
براساسروشتحقیقویژهمختصآن،بررسیشود؛)3(به صرفاینکه بعضیازمطالبظنی
استواختالففتوادرآنهاوجوددارد،نمیتواناختالفوتعددرأیونظررابههمهمسایلتعمیم
داد. )4( فتاوای اختالفی در موارد غیریقینی، محدودند و در این حوزۀ معرفتی هم، فقط
صاحبنظرانومتخصصان،حقاظهارنظردارندودیدگاهغیرمتخصصاناعتبارینخواهدداشت.
پس اختالفنظر فقیهان درمسایل فقهی از جهات مذکور نیز بسیارمتفاوت با نظریه اختالف
قرائتهااست.بنابراینعالمهاختالفدربرخیموارد )فروعدینویامسائلغیریقینیواحکام
عملی(رابهصورتموجبۀجزئیهمیپذیرد،امابههیچوجهتعددقرائتهارادرمورداعتقاداتو
احکامبنیادیاسالمنمیپذیرد.
Paper URL
