Authors | جواد میکانیکی,رضا دری |
---|---|
Journal | مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان |
Page number | ۱۱۱-۱۴۴ |
Serial number | ۱۷ |
Volume number | ۶۶ |
Paper Type | Full Paper |
Published At | ۲۰۲۳ |
Journal Type | Typographic |
Journal Country | Iran, Islamic Republic Of |
Journal Index | isc |
Abstract
نواحی روستایی با شروع روند رشد یکنواخت جمعیت در آغاز قرن نوزدهم و تشدید شهرنشینی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بخش عمدهای از جمعیت خود را به نفع شهرهای کوچک و بزرگ از دست دادهاند. کاهش حس تعلق مکانی بهعنوان یکی از علل آن بهصورت مشکل و مسئلهای تازه برای انسان مطرح شده است که شناخت بیشتر آن به پژوهشگران و برنامهریزان در حل چالشهای پیشِرو یاری میرساند. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر مؤلفههای اجتماعی و کالبدی مؤثر بر احساس تعلق مکانی بر پایداری جمعیتی سکونتگاههای روستایی مرزی شهرستان سربیشه است. این پژوهش بر مبنای ماهیت از نوع توصیفیـ تحلیلی با رویکرد پیمایشی و از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. مبانی نظری و اطلاعات مرتبط با پیشینه پژوهش بهروش کتابخانهای تدوین شد و در مرحله بعد، جمعآوری اطلاعات محیطی بهصورت پیمایشی و تکمیل پرسشنامه محققساخته از خانوارهای روستایی ساکن در روستاهای مرزی شهرستان سربیشه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 29 روستای مرزی شهرستان سربیشه و مشتمل بر 1394 خانوار است. روش نمونهگیری در سطح خانوار از نوع احتمالی و تصادفی ساده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 253 خانوار است. در تجزیهوتحلیل دادههای حاصل از عملیات پیمایشی، از آمارههای توصیفی (میانگین، انحراف معیار و ضرایب تغییرات) و برای آزمون فرضیات از آمار استنباطی شامل (آزمون دوجملهای) استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد مؤلفههای اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی بر احساس تعلق مکانی در حد زیادی تأثیرگذار است؛ همچنین مؤلفه کالبدی که بر تعلق مکانی خانوارهای روستایی تأثیر اندکی در پایداری جمعیتی و ماندگاری روستاییان در سکونتگاههای مرزی محدوده مورد مطالعه داشته است.
tags: حس تعلق مکانی پایداری جمعیتی سکونتگاههای روستایی شهرستان سربیشه