بررسی برهمکنش کود حاصل از کرم و تنش اسمزی بر رشد، پایداری غشاء و ترکیبات آنتی- اکسیدانی گیاه رازیانه ) Foeniculum vulgare Mill )

چکیده مقاله

رازیانه ) Foeniculum vulgare Mill. ( یکی از قدیمیترین گیاهان دارویی است که مورد استفاده انسان قرار گرفته است. رشد و نمو این گیاه مانند سایر گیاهان تحت تاثیر تنش شوری قرار میگیرد. از سوی دیگر، کود کرمی )ورمیکمپوست( با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود میتواند سبب کاهش تاثیر نامطلوب تنشهای محیطی بر گیاهان شود. بمنظور بررسی اثر متقابل تنش شوری 10 و 810 میلیمولار ، با غلظتهای 20 NaCl و نسبت حجمی پنج درصد ورمیکمپوست بر چهار جمعیت رازیانه ارومیه، شیراز، بوشهر و مشهد، آزمایشی به صورت طراحی فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. گیاهان در شرایط گلخانهای کاشت شدند و برداشت از آنها پس از پنج هفته انجام شد. سپس برخی از صفات مربوط به رشد، پایداری غشاء و فعالیت آنتیاکسیدانی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری بصورت معنیداری سبب کاهش طول بخشهوایی، سطح برگ و شاخص پایداری غشاء و افزایش میزان مالوندآلدهید، فنول کل و فعالیت آنزیم کاتالاز جمعیتهای رازیانه شد. میزان کاروتنوئید نیز در مواجهه با تنش شوری در برخی از جمعیتها افزایش و در برخی دیگر کاهش یافت. کاربرد ورمیکمپوست در هر دو شرایط تنش شوری و بدون تنش شوری، سبب بهبود طول بخشهوایی، سطح برگ، شاخص پایداری غشاء، فنول کل و کاروتنوئیدهای اکثر جمعیتهای مورد مطالعه شد. با این وجود، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در حضور ورمیکمپوست و اثر متقابل آن با تنش شوری روند مشخصی نشان نداد. مطابق با نتایج، بنظر میرسد در بین جمعیتهای رازیانه مورد بررسی، جمعیت رازیانه شیراز نسبت به تنش شوری متحملتر است. همچنین ورمیکمپوست با دارا بودن ظرفیت زیاد تهویه و نگهداری آب و وجود عناصر غذایی و تنظیمکنندههای رشد، میتواند تاثیر نامطلوب تنش شوری را بر گیاه رازیانه محدود نماید.