ارزیابی آسیب پذیری کیفی آبخوان دشت بیرجند به روش SINTACS

Abstract

با توجه به اهمیت منابع آب ‌های زیرزمینی و بحران کم ‌آبی در ایران باید توجه بسیار زیادی به این منابع شود. یکی از چالش ها در این خصوص آلوده شدن این منابع است، لذا با بررسی های مناسب باید مناطقی که تحت تأثیر آلودگی قرار دارند شناسایی ‌شده و برای رفع آلودگی اقدامات لازم صورت گیرد. در بسیاری از موارد، آلودگی آب ‌های زیرزمینی بعد از آلوده شدن چاه‌ های آب شرب شناسایی می‌شوند. شناسایی مناطق آسیب پذیر آبخوان می تواند زمینه ساز اقدامات هدفمند پیشگیرانه از آلودگی آب های زیرزمینی گردد. روش های مختلفی برای ارزیابی آسیب پذیری ارائه شده است که یکی از پر استفاده ترین و شناخته شده ترین روش های شاخص همپوشانی به عنوان مدل SINTACS در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. هدف از این مطالعه ارزیابی آسیب ‌پذیری کیفی آبخوان دشت بیرجند با استفاده از مدل SINTACS در دوره آماری سالهای 95 تا 96 می‌باشد. بر اساس نتایج این ارزیابی نقشه پهنه ‌بندی آسیب‌پذیری SINTACS نشان می ‌دهد که 81/12 درصد از مساحت منطقه مطالعاتی دارای آسیب ‌پذیری در محدوده متوسط تا زیاد، 47/80 درصد از مساحت منطقه دارای آسیب ‌پذیری زیاد و 71/6 درصد از مساحت منطقه دارای آسیب ‌پذیری خیلی زیاد می‌باشد. جهت صحت سنجی مدلSINTACS به بررسی ارتباط بین شاخص آسیب پذیری و مقادیر غلظت نیترات بدست آمده از 21 نمونه آب زیرزمینی پرداخته شده است. ضریب همبستگی بدست آمده بین شاخص آسیب پذیری SINTACS و غلظت نیترات 71 درصد به دست آمده است که نشان دهنده همبستگی مناسب این مدل با غلظت نیترات به عنوان شاخص آلودگی آبهای زیرزمینی است.