ارزیابی زمین آماری با شاخص کیفیت آب زیرزمینی به منظور آشامیدن (DGWQI) در آبخوان دشت بیرجند

چکیده مقاله

آب زیرزمینی منبع اصلی تأمین آب شرب در مناطق نیمه‌خشک ایران است. بنابر این، نظارت بر کیفیت این منبع ارزشمند، حیاتی است. از این رو، هدف از این مطالعه بررسی و تهیه نقشه کیفیت آب زیرزمینی بیرجند واقع در منطقه نیمه‌خشک شرق ایران با استفاده از تحلیل زمین آماری مبتنی بر GIS و با شاخص کیفیت آب زیرزمینی به منظور آشامیدنی ‏‏DGWQI))‏ می‌باشد. برای این منظور از داده‌های جمع آوری شده کیفیت آب زیرزمینی 27 حلقه چاه کشاورزی در طی سال‌های 1398 - 1393 استفاده شد. نتایج تحلیل های مکانی بیانگر این می باشد که 63 درصد مساحت آبخوان در رده کیفی مناسب‏، 18 درصد مساحت در ‏رده ضعیف‏، 10 درصد مساحت در رده خیلی ضعیف‏ و 9 درصد مساحت آبخوان نیز در ‏رده غیرآشامیدنی می باشد. تحلیل حساسیت بیانگر این می باشد که پارامترهای Mg2+، EC و TDS با بالاترین میانگین شاخص تغییر 98/18، 68/20 و 04/19 به ترتیب حساس‌ترین پارامترها در محاسبه DGWQI بودند. ارزیابی خطا به روش R2 و RMSE، روی مدلهای کریجینگ معمولی و واریوگرام کروی عملکرد خوبی برای تحلیل فضایی تمام پارامترها از جمله DGWQI، Mg2+، EC و TDS نشان داد. نقشه DGWQI نشان می دهد که بخش غربی و جنوب غربی آبخوان از شرایط کیفی مناسبی جهت استحصال آب شرب مناسب برخوردار نمی باشد.