کاربرد مطالعه پتروگرافی نهشته¬های کواترنری در منشأیابی آثار فرهنگی باستانی (سفالینه¬های منسوب به دوره اشکانی محوطه گبری مود، خراسان جنوبی)

چکیده مقاله

زمین¬باستان¬شناسی یکی از علوم میان¬رشته¬ای که از روش¬ها و مفاهیم علوم¬زمین برای مسائل پژوهش¬های باستان¬شناسی استفاده می¬کند. مطالعه پتروگرافی رسوبی مقاطع نازک سفال¬های ساده و بدون¬لعاب محوطه گبری مود توسط میکروسکوپ پلاریزان ماهیت مواد سازنده این سفال¬ها را آشکار کرده است. به¬منظور بررسی احتمال وارداتی¬بودن این سفال¬ها از نواحی جنوب¬شرقی ایران نظیر مکران و سیستان به محدوده مورد مطالعه، بین ترکیب پتروگرافی مواد خمیره سفال با ویژگی¬های زمین¬شناختی ناحیه مد¬نظر ارتباط برقرار شده است. علاوه¬بر، بررسی ترکیب واحدهای سنگی اطراف منطقه، ترکیب پتروگرافی رسوبات آبرفتی در اندازه ماسه و سنگ¬ریزه که ناشی از هوازدگی و فرسایش این واحدها هستند، در موقعیت¬های مختلف محوطه گبری مود مورد بررسی قرار گرفته است. بر طبق داده¬های منشأیابی پتروگرافی و تشابه و انطباق اجزاء سازنده سفال¬های محوطه فوق بویژه تنوع و فراوانی مواد افزودنی با گوناگونی و میزان رخنمون واحدهای زمین¬شناسی اطراف منطقه، جنبه وارداتی¬بودن سفال¬های فوق از نواحی مکران و سیستان منتفی بوده و بحث بومی و محلی¬بودن آثار فرهنگی فوق با قوت بیشتر تأیید می¬شود.