تاثیر بر هم کنش گسلهای عمود بر هم بر تکامل تاقدیسهای رگ سفید و تنگو (جنوب غرب ایران)

چکیده مقاله

چکیدهگسترده مقدمه:برهم کنش گسلی، مناطقی از تمرکز محلی تنش و آشفتگیها را ایجاد میکند که هندسه و جنبش شناختی گسلها را تحتتاثیر قرار میدهند.این تمرکز تنش میتواند ساختارهای ثانویه درون پهنههای مخرب(Damage zones)را ایجاد کند. در این نوشتار تاثیر برهمکنش یا روابط بین گسلهای زاگرسی و عربی در پیش بوم زاگرس بر شکلگیری و هندسه متفاوت تاقدیسهای رگ سفید و تنگو بررسی و تبیین میگردد. مواد و روشها:به جهت رخداد پدیده برهم کنش گسلی بین گسلهای مسبب تاقدیسهای رگ سفید و تنگو، ابتدا مدلهای تئوریک برهم کنش سه بعدی بین قطعات گسلی معرفی میگردد. با مقایسه وضعیت هندسی قطعات گسلی در منطقه مطالعاتی با مدلهای تئوریک، انواع بر هم کنشگسلی در این منطقه معرفی میگردد. نهایتا به دلیل وابستگی چینهای منطقه به گسلش و با مطالعه دقیق هندسه و ابعاد گسلهای زیرین، عوامل موثر بر تغییرات در الگوی چین خوردگیها بررسی و توسعه چینهایی با هندسه، ابعاد، امتداد و سازوکار های مختلف توجیه میگردد. نتایج و بحث:با توجه به طول بیش از3برابر گسل معکوس رگ سفید نسبت به قطعه جنوبی گسل امتداد لغز هندیجان-ایذه، شیب47 درجه گسل رگ سفید در مقایسه با شیب80درجه گسل هندیجان-ایذه و با درنظر گرفتن جهت کلی فشردگی در جنوب غرب ایران (N22E)و امتداد راستگرد گسلهندیجان-ایذه(N20E)در مقایسه با امتداد گسل رگ سفید که تقریبا عمود بر جهت کلی فشردگی است (N130)، میزان دگرشکلی وابسته به گسل معکوس رگ سفید بیشتر از گسل هندیجان-ایذه است. در این شرایط میدان تنش مربوط به راس گسل راندگی غالب میشود که در این حالت مقاومت کمتری برای چین خوردگی وجود دارد و چین خوردگی با دامنه بزرگتر را در تاقدیس رگ سفید ایجاد میکند؛ به نحوی که چین خوردگی در تاقدیس رگسفید (تاقدیس نامتقارن با امتدادN130و شیب سطح محوری به سمت شمال شرق) دامنهای بیش از دو برابر نسبت به تاقدیس تنگو دارد و راس تاقدیس تنگو حدود1200مترنسبت به تاقدیس رگ سفید پایین افتادگی دارد. نتیجهگیری:میتوان نتیجه گرفت که در یک مجموعه گسلی که در آن برهم کنش بین گسلها رخ داده است، گسلهای بزرگتر، کم عمقتر، با شیب صفحهای حدود45درجه که جهتگیری مورب یا عمود نسبت به جهتگیری کلی فشردگی دارند، میتوانند چینخوردگی هایی بزرگ و واضحتری را مشابه چین خوردگی با ابعاد بزرگ در تاقدیس رگ سفید نسبت به تاقدیس تنگو را ایجاد میکنند.