تأثیر غلظت‌های تحت حاد علف‌کش کلتودیم بر برخی شاخص‌های خونی و بافت‌های سیاه‌ماهی قنات (Capoeta fusca)

چکیده مقاله

با افزایش جمعیت انسانی و تقاضای محصولات زراعی، استفاده از آفت ­کش­ های طبیعی در دهه اخیر به ­­شدت افزایش یافته است. هدف از این پژوهش تأثیر غلظت ­های تحت حاد علف­ کش کلتودیم بر روی سلول ­های خونی، پارامترهای بیوشیمایی، آنزیم ­های کبدی و آسیب ­های بافت ­شناسی آبشش و روده سیاه ­ماهی قنات می­ باشد. غلظت متوسط کشنده علف­کش کلتودیم در سیاه­ ماهی براساس دستورالعمل OECD محاسبه شد و مطالعات خون ­شناسی و بافت ­شناسی پس از 28 روز بررسی شد. نتایج نشان می­دهد که غلظت متوسط کشنده کلتودیم از 24 ساعت تا 96 ساعت کاهش و سمیت حاد آن افزایش می ­یابد. نتایج نشان می­ دهد که افزایش غلظت علف­ کش کلتودیم سبب کاهش تعداد گلبول‌های قرمز می‌شود. میزان هماتوکریت خون سیاه ­ماهی در معرض گروه کنترل (الف)، 25 (ب)، 50 (ج) و 75 (د) درصد غلظت متوسط کشنده علف­کش کلتودیم پس از 28 روز به‌ترتیب برابر 3/16±28/8، 7/28±28/7، 4/72±28/37و 8/61±23/12می‌باشد بنابراین با افزایش غلظت علف­کش کلتودیم میزان هماتوکریت کاهش یافته است. سطح تری­ گلیسیرید گروه‌های 25 (17/14±125/12)، 50 (14/73±122/82) و 75 (11/23±107/24) درصد نسبت به گروه کنترل (21/17±126/05) کاهش یافته است. سطح آنزیم ­های کبدی در تمامی گروه‌های مورد مطالعه در معرض غلظت‌های مختلف علف­کش کلتودیم به‌طور معنی‌داری (0/05>P) بیشتر از گروه کنترل می‌باشد. آسیب‌های بافت­ شناسی مشاهده شده در بافت آبشش سیاه ­ماهی در معرض علف­کش کلتودیم شامل به هم چسبیدگی و کوتاه شدن لاملاهای ثانویه، اودما و چماقی شدن لاملاها می ­باشد. غلظت­ های تحت حاد علف­کش کلتودیم می ­تواند باعث تغییراتی در سلول­ های خونی و بافت­ های سیاه ­ماهی شود که شدت آن وابسته به غلظت کلتودیم می ­باشد.