تأملی نو در نقوش جانوری تجلی یافته در هنر تجسمی ایران و بینالنهر ین در بازه زمانی ۲۰۰۰ ق.م تا ۵۵۰ ق.م

Abstract

چکیده: با مطالعه در نقوش تجسم یافته در آثار به جای مانده از تمدنهای باستانی نه تنها با هنر و فن طراحی آن دوره آشنا میشویم، بلکه دیدگاه مذهبی و ایدئولوژیکی گفتمان آن دوره نیز روشن میگردد. چراکه نقوش در ابتدا بر اساس اندیشه فرهنگی و مذهبی یک جامعه ماهیت یافته و سپس بر یک اثر تجسم مییابد. در این میان یکی از نقوش پرکاربرد در آثار به جای مانده، نقوش حیوانی است که نه تنها در کاخها و ظروف بلکه در معابد نیز طراحی شدهاند. این امر نشان میدهد که این نوع طراحی تنها جنبه زیبایی صرف نداشته و جنبه مذهبی و ایدئولوژکی را نیز در بر میگیرد. بر این اساس در این پژوهش که به شیوه تطبیقی – تحلیلی با رویکرد تاریخی انجام میپذیرد در صدد پاسخگویی به این سوال میباشد، که در فرهنگ ایرانی و بینالنهرینی که بیشترین ارتباطات را در بازه زمانی 20000 ق.م تا 550 ق.م داشتهاند؛ چه حیواناتی بیشترین طراحی را به خود اختصاص داده و بر اساس چه اندیشهای طراحی شدهاند؟. برای انجام این پژوهش در ابتدا تمامی نقوش در بازه زمانی مورد مطالعه، شناسایی، طبقهبندی و گونهشناسی گردیده و پس از آن تمامی نقوش در دو منطقه مورد مطالعه تطبیقی قرار میگیرند. در روند این پژوهش نگاه مذهبی هر دوره بر اساس بازه زمانی مورد مطالعه نیز بررسی میگردد؛ چراکه طراحی و یا حذف بسیاری از نقوش بر اساس گفتمان مذهبی صورت میپذیرد.