کاربرد فناوری‌های هوشمند در پیشگیری از خسارت آفات مهره‌دار کشاورزی در ایران

Abstract

آفات مهره‌دار کشاورزی تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و پایداری اقتصادی در بسیاری از مناطق، به‌ویژه در ایران، محسوب می‌شوند. افزایش جمعیت این گونه‌ها می‌تواند خسارت‌های گسترده‌ای به محصولات کشاورزی، دامپروری و زیست‌بوم‌های طبیعی وارد کند. روش‌های سنتی مدیریت این آفات، مانند استفاده از مواد شیمیایی و روش‌های مکانیکی، اغلب کارایی محدودی داشته و اثرات زیست‌محیطی نامطلوبی به همراه دارند. در سال‌های اخیر، فناوری‌های هوشمند به‌عنوان راهکاری نوین و پایدار برای مدیریت این آفات مطرح شده‌اند. این مقاله به بررسی پیشرفت‌های فناوری در مدیریت آفات مهره‌دار کشاورزی می‌پردازد و روش‌های نوین از جمله کنترل بیولوژیکی، فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، شبکه‌های عصبی و سامانه‌های دفع الکترونیکی را معرفی می‌کند. در این راستا، سیستم‌های دفع الکترونیکی آفات مهره دار، که از فرکانس‌های صوتی ویژه و مدل‌های یادگیری ماشین برای شناسایی و دفع گونه‌های آفت‌زا استفاده می‌کنند، به‌عنوان یکی از فناوری‌های مؤثر معرفی شده‌اند. این مدل ها با بکارگیری هوش مصنوعی برای شناسایی صوتی پرندگان و اجرای اقدامات بازدارنده، از جمله پخش امواج صوتی و ارسال هشدارهای پیامکی، به شکل موثری توسعه یافته اند. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این روش‌ها نه‌تنها تأثیر قابل‌توجهی در کاهش خسارات ناشی از آفات مهره‌دار داشته‌اند، بلکه با کاهش نیاز به روش‌های مخرب، تأثیرات زیست‌محیطی منفی را نیز کاهش داده‌اند. توسعه و پیاده‌سازی این فناوری‌های هوشمند می‌تواند گامی مهم در راستای افزایش بهره‌وری کشاورزی و کاهش مخاطرات ناشی از آفات مهره‌دار در ایران باشد.