تحلیل و بررسی پتانسیل زمین لغزش به کمک مدل‌سازی عددی (مطالعه موردی: محور قائن - افین در استان خراسان جنوبی)

Abstract

زمین‌لغزش یکی از مخرب‌ترین حوادث طبیعی در زمین‌های شیب‌دار بوده که هرساله منجر به خسارت‌های جانی و مالی فراوانی می‌شود. دامنه‌های شیب‌دار که در زمین‌های سست چه به‌صورت طبیعی یا مصنوعی ایجاد شده‌اند، مستعد پدیده زمین‌لغزش هستند. در زمستان 1390 در حین فعالیت‌های راهسازی برای توسعه و احداث جاده جدید قائن- افین در استان خراسان جنوبی و در مجاورت روستای روشک، رانش ناگهانی زمین منجر به تخریب پل سنگی جدیدالاحداثی در مسیر جاده گردید. در این مقاله، به بررسی این زمین‌لغزش و علت وقوع آن پرداخته شده است. برای این منظور، از تصاویر ماهواره‌ای، و تجربیات به‌دست آمده در بازدیدهای محلی استفاده شد و تحلیل پایداری دامنه و بررسی نوع زمین‌لغزش با بهره‌گیری از روش‌های تعادل حدی ساده شده بیشاپ و روش عددی المان‌محدود انجام گردید. با توجه به نتایج، عدم توجه به حرکات اولیه دامنه و ادامه کارهای ساختمانی در محدوده توده لغزشی از عوامل اصلی وقوع این زمین‌لغزش بوده و بارندگی‌ نقش چندانی در بروز این پدیده نداشته است. ضریب ایمنی دامنه قبل از انجام خاکریزی جدید حدود 7/1 به‌دست آمد که پس از خاکریزی به ضخامت 4 متر به 90/0 کاهش یافته است.