بررسی شاخص‌های کیفیت علوفه گونه‌های مهم دارویی اسانس‌دار در مراتع استان خراسان جنوبی

Authorsمسلم رستم پور,رضا یاری,سیده محبوبه میرمیران
Journalمرتع و آبخیزداری
Page number۰-۰
Paper TypeFull Paper
Journal GradeScientific - research
Journal TypeTypographic
Journal CountryIran, Islamic Republic Of
Journal Indexisc

Abstract

برآورد ارزش غذایی علوفه یک جنبه اصلی مدیریت دام در مراتع محسوب می‌شود. باتوجه به اینکه گیاهان دارویی سهم عمده‌ای در ترکیب پوشش گیاهی مراتع دارند، بنابراین این پژوهش با هدف تعیین ارزش غذایی 9 گونه گیاه دارویی در دو مرحله رشد رویشی و گلدهی در مراتع استان خراسان جنوبی در سال 1401 اجرا شد. در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ، 3 ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﺑﺮای ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ، ﺣﺪاﻗﻞ 10 پایه گیاهیﻗﻄﻊ ﺷﺪ. پس از خشک‌شدن ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در ﻫﻮای آزاد درصدپروتئین خام (CP)، دیواره سلولی منهای همی‌سلولز(ADF) ، دیواره سلولی(NDF) ، درصد هضم‌پذیری ماده خشک (DMD) و انرژی متابولیسم (ME) برای گونه‌های موردمطالعه تعیین شد.به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاًتصادفی (CRD) با دو عامل گونه در 9 سطح و مرحله در 2 سطح (رویشی و گلدهی) از تحلیل واریانس دوطرفه (ANOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد مطالعه تحت تاثیر برهمکنش گونه گیاهی و مرحله فنولوژیکی قرار گرفتند. افزایش طول رشد از مرحله رویشی به گلدهی در بیشتر گونه‌ها سبب کاهش پروتئین خام، درصد هضم پذیری ماده خشک و انرژی متابولیسمی و افزایش درصد دیواره سلولی منهای همی‌سلولز شد. بیشترین میزان پروتئین خام و میزان هضم‌پذیری ماده خشک در گونهRu.scutatus در مرحله رویشی مشاهده شد. در این بررسی میزان پروتئین، قابلیت هضم‌پذیری و انرژی متابولیسمی در مقادیر بالاتر از حد بحرانی در مرحله رویشی و در گونه‌هایThymus kotschyanus، Rumex scutatusو Ferula haussknechtii مشاهده شد. بنابراین اواخر دوره رویشی همزمان با کاهش اسانس در این گونه‌ها را می‌توان به عنوان زمان مناسب برای چرای دام در این گونه‌ها در نظر گرفت.

Paper URL

tags: ارزش غذایی، تغذیه دام، گیاهان دارویی، مراحل فنولوژیکی