آنالیز رگرسیون بین شوری خاک و درصد ماده آلی در برخی از رویشگاه های جنگلی استان خراسان جنوبی

چکیده مقاله

در پژوهش¬های متعددی، روابط بین هدایت الکتریکی و ماده آلی خاک در گیاهان زراعی و مرتعی بررسی شده است. اما در خصوص درختان و درختچه¬های مناطق بیابانی، اطلاعات بسیار محدود است. پژوهش حاضر در طول یک گرادیان شوری از 1/0 تا 21 دس¬زیمنس بر متر از رویشگاه¬های جنگلی شن¬زار تا شوره-زار شهرستان زیرکوه در استان خراسان جنوبی انجام شد. در منطقه معرف هر رویشگاه اقدام به نمونه برداری از خاک شد، در هر رویشگاه حدود 40 نقطه انتخاب شد و از عمق 0 تا 60 سانتی¬متر، نمونه خاک برداشته شد. ماده آلی خاک به روش والکلی و بلاک و هدایت الکتریکی خاک (EC) با استفاده از EC متر تعیین شد. به منظور تحلیل رگرسیون، از رگرسیون lm (درجه 1) و رگرسیون¬های غیرخطی شامل Quadratic (درجه 2) و Cubic (درجه 3) استفاده شد. در نهایت به منظور انتخاب بهترین مدل، از معیارهای نکویی برازش شامل معیار اطلاعات آکائیک (AIC) و ضریب تعیین (R2) استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین درصد ماده آلی و EC خاک در رویشگاه Salsola (به ترتیب 72/2 درصد و 74/16 دسی زیمنس بر متر) و کمترین درصد ماده آلی و EC خاک در رویشگاه Ammodendron (به ترتیب 86/0 درصد و 16/0 دسی زیمنس بر متر) مشاهده شد. نمودار پراکنش نشان داد که رابطه خطی معنی¬داری بین این دو متغیر وجود دارد. ضریب همبستگی حدود 49/0 است که در سطح 001/0 معنی¬دار است. به طوری که با افزایش شوری خاک، ماده آلی خاک نیز افزایش پیدا کرده است. نتایج آنالیز رگرسیون نشان داد که از بین سه مدل، فقط مدل خطی (درجه 1) تمامی ضرایب آن معنی¬دار شده است (01/0 P≤). نتایج بیانگر این است که احتمالاً در اثر ریزش لاشبرگ درختچه Salsola، ماده آلی افزایش یافته و از این طریق، یون¬های آزاد شده از ماده آلی، EC خاک را نیز افزایش داده است.