تاثیر جنگلکاری با دو گونۀ درختچه‌ای سماق و بادام کوهی بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک (بررسی موردی: منطقه کاخک گناباد- خراسان رضوی)

Abstract

تأثیر متقابل کاشت گونه‌های گیاهی و محیط جزء مطالعات پایه بوم‌شناختی است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیرکاشت گونه‌های سماق و بادام‌کوهی بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک سطحی در اراضی جنگلکاری شده منطقۀ کاخک گناباد واقع در جنوب استان خراسان رضوی انجام شد. تعداد 20 نمونه از خاک جنگلکاری سماق و بادام‌کوهی و 10 نمونه از خاک سطحی بصورت تصادفی از عمق 20-0 سانتی‌متری برداشت شد. خصوصیات شیمیایی خاک شامل: اسیدیته، شوری، ازت، مواد آلی، کربن، پتاسیم، کلسیم، سدیم، منیزیم،سولفات، بیکربنات و کلر با روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. به منظور بررسی تاثیر کشت دو گونۀ مورد مطالعه بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک وتعیین موثر ترین عامل خاکی به ترتیب از تحلیل واریانس یکرفه (ANOVA) و تحلیل مولفه های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس یکرفه نشان داد که اثر کشت دو گونه سماق و بادام‌کوهی، بر همه خصوصیات شیمیایی خاک (بجز اسیدیته) در سطح احتمال 01/0 معنی‌دار شده است. نتایج تحلیل مولفه‌های اصلی نشان داد که به ترتیب، نسبت کربن به ازت، پتاسیم و کلیسم، بیشترین تاثیر را در پوشش گیاهی رویشگاه سماق دارند. نتایج تحقیق نشان داد محتوای ویژگی‌های شیمیایی خاک(بجز کلر و منیزیم) در جنگل‌کاری درختچه سماق بیشتر از بادام‌کوهی بود. از این رو کشت سماق، بیشتر باعث بهبود خصوصیات شیمیایی خاک نسبت به درختچۀ بادام‌کوهی شده و در طرح‌های احیایی در مناطق خشک با شرایط مشابه، توصیه با اولویت کشت این گیاه خواهد بود