ارزیابی آلودگی به فلزات سنگین سرب، کروم و کادمیوم تحت تأثیر نوع کاربری در خاک و گیاه زعفران )مطالعه موردی: فردوس(

Abstract

اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺮب، کروم، کادمیوم در آب، ﺧﺎک و ﻫﻮا ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮ ﮐﻞ ﺑﻮم‌ ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻋﺚ اﺛﺮات زﯾﺎﻧﺒﺎری ﺑﺮای ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه به دنبال داشته باشد. ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﯾﻦ آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎ مصرف ﮐﻮدﻫﺎ و آﻓﺖ ﮐﺶ ﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. این آزمایش به منظور بررسی آلودگی به فلزات سنگین سرب،کروم و کادمیوم در خاک و اندام هوایی گیاه زعفران، در مزارع شهر فردوس در قالب طرح کاملا تصادفی در پائیز سال 1396 انجام شد. ابتدا نمونه برداری از خاک و گیاه از چهار ایستگاه مختلف (1- نزدیک مناطق مسکونی2- داخل مناطق مسکونی3- نزدیک جاده4- بدون کاربری خاص) با 3 تکرارانجام شد لازم به ذکر است که از هر ایستگاه 5 نمونه برداشت شد سپس با هم مخلوط گردید تا نمونه شاخص آن ایستگاه حاصل شود. نمونه برداری خاک در دو عمق30-0 و 60-30 سانتیمتری انجام شد و همچنین نمونه برداری از اندام هوایی گیاه از سه قسمت گلبرگ، پرچم و سبزه پیاز زعفران به صورت تصادفی برداشت شد.در مجموع 24 نمونه خاک و 36 نمونه از اندامهای مختلف گیاه زعفران به آزمایشگاه منتقل شد. پس از آماده سازی نمونه‌ها از طریق هضم اسیدی برای قراِئت دستگاه جذب اتمی صورت گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین غلظت فلزات سنگین در خاک به ترتیب برای کروم (03/8±64/80 میلی گرم بر کیلوگرم)، سرب (19/3±36/42 میلی گرم بر کیلوگرم) و کادمیوم(14/0±90/0 میلی گرم بر کیلوگرم) بدست آمد. بین قسمتهای مختلف اندام هوایی گیاه زعفران برای کروم وسرب تفاوت معنی-داری وجود نداشت(0.05<P-value). در حالی‌که برای کادمیوم تفاوت معنی‌داری در سطح 5 درصد وجود داشت که بیشترین آن مربوط به پرچم 08/1 میلی گرم بر کیلوگرم است.