برون دادهای تحقق یافته کتابخانه های عمومی در استان تهران

Abstract

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت برون‌دادهای تحقق‌یافته از خدمات کتابخانه‌های عمومی استان تهران در زندگی کاربران در مؤلفه‌های آموزش، پژوهش، کسب‌وکار و تجارت، فعالیت‌های روزمره و فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی انجام شده است. روش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 86000 نفر از اعضای 15 تا 79 سالۀ کتابخانه‌های عمومی نهادی استان تهران بودند که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی تعداد 620 نفر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای این پژوهش از یک پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته به‌عنوان ابزار گردآوری داده‌‌ها استفاده شد. روایی محتوایی ابزار این پژوهش با استفاده از نظرتعدادی از اساتید علم اطلاعات و دانش‌شناسی فعال در این حوزه تأیید شد و سنجش پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 97/ به دست آمد. یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی نشان داد میزان برون‌دادهای تحقق‌یافته از کتابخانه‌های عمومی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و کسب‌وکار، فعالیت‌های روزمره، فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی و درکل برون‌دادهای کلی کمتر از حد متوسط بود. برون‌دادهای تحقق‌یافته در حوزه‌های آموزش، پژوهش و کسب‌وکار و تجارت، فعالیت‌های روزمره و برون‌دادهای کلی برحسب میزان استفادۀ هفتگی و سالانۀ کاربران تفاوت داشتند. رابطۀ بین برون‌دادهای تحقق‌یافته به‌طورکلی و حوزه‌های آن با سن کاربران مثبت بود. میانگین برون‌دادهای تحقق‌یافته به‌طورکلی و هر سه حوزۀ آن بین کاربران کتابخانه‌ها با درجات مختلف تفاوت داشت. میانگین برون‌دادهای تحقق‌یافته کاربران متأهل به‌طورکلی و در حوزه‌های آن از کاربران مجرد بیشتر بود. اصالت/ارزش: رویکرد ارزﻳﺎﺑﻲ برون‌داد در راستای اهداف ارزیابی کیفیت خدمات و تعیین میزان اثرگذاری نهایی خدمات در زندگی کاربران قادر است تصور درستی از واقعیت‌های موجود در کتابخانه‌های عمومی را به مسئولان و دست‌اندرکاران بخش فرهنگی جامعه منتقل کند. این پژوهش بیشتر به ارتقای مبانی نظری سنجش تأثیر و برون‌دادهای کلی و نشان دادن تأثیر کتابخانه‌ها بر جامعه کمک می‌کند.