ادراک جوانان شهر بیرجند از ارتکاب جرم در شبکه‌های اجتماعی موبایلی

Abstract

مقدمه: با توجه به نقش جوانان در توسعه ملی و فرهنگ هر جامعهای، اثرات منفی استفاده از شبکههای اجتماعی موبایلی آنان را در رسیدن به اهداف جامعه با شکست مواجه خواهد ساخت. پژوهش حاضر قصد دارد به شناسایی جرائم و ادراک جوانان شهر بیرجند که در شبکههای اجتماعی موبایلی مرتکب جرم شدهاند، بپردازد. روش: قلمرو پژوهش شامل 29 نفر از جوانان شهر بیرجند است که مرتکب جرم در فضای شبکههای اجتماعی موبایلی با استفاده از نمونهگیری هدفمند و مصاحبه نیمهساختاریافته انجام شد. دادهها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد که حاصل آن 102 کد باز بود. در مرحله بعد، کدگذاری محوری صورت گرفت. در این مرحله، کدهای ماهیت جرم، نوع جرم، عوامل بروز جرم، عوامل بازدارنده، پیامدهای و راهکارها شناسایی شد. یافتهها: یافتههای حاصل از کدگذاری حاکی از آن بود که از بین جرائم مختلف از دیدگاه مصاحبهشوندگان بیشترین تأکید بر ارتکاب جرمهایی شامل انتشار عکسهای ممنوعه، ارتباط با جنس مخالف و یا شکستن حریم خصوصی متمرکز بود. دیدگاه مصاحبهشوندگان در مورد عوامل جرم، از عوامل محیطی و اجتماعی شروع و به عوامل فردی منتهی میشود. در مورد راهکارها، «خود» فرد بیشترین تأکید و اهمیت را داراست و راهکارهای معطوف به جامعه و سازمانهای مرتبط، در گام بعد قرار میگیرد. نتیجهگیری: جرائم حاصل از شبکههای اجتماعی موبایلی در چهار مقوله اصلی «باور»، «عوامل دخیل»، «پیامدها» و «راهکارها» شناسایی شد. در جمعبندی، میتوان این عوامل را بر روی یک طیف قرار داد که در یکسو «خانواده و عوامل تربیتی» قرار میگیرد و در سوی دیگر، «حاکمیت» در کلیت خود وظایفی را بر عهده دارد. در جمعبندی از «راهکارها»ی ارائهشده توسط مصاحبهشوندگان چنین میتوان نتیجه گرفت که محور کلیدی «خود» فرد، آگاهیها و توانمندیهای شخصی است