ارزیابی تناسب اراضی زراعی دیم با استفاده از روش ترکیب خطی وزندار )مطالعه موردی: حوضه سملقان(

Abstract

آگاهی از نوع و درصد کاربری و پوششهای مختلف، نیازی بنیادی جهت شناخت و مدیریت منطقه است. بنابراین در این راستا ارزیابی پتانسیل اکولوژیکی جهت کاربری کشاورزی بر اساس اصول، الگوها و دستورالعملهای صحیح در راستای بهرهگیری درست و اصولی براساس توانمندی طبیعی منطقه و ممانعت از تخریب و فرسایش بیشتر ضروری بهنظر میرسد. هدف از این پژوهش، تعیین تناسب اراضی برای فعالیت کشاورزی دیم در حوضه سملقان میباشد. معیارهای ارزیابی شامل تغیرات شیب و ارتفاع، همسایگی با منابع آبی، اراضی کشاورزی و دیم، آبادیها، وضعیت خاک، تناسب، بارش، همسایگی با آبراهه براساس الگوها و دستورالعملهای پیشنهادی استخراج شده از منابع علمی در تناسبسازی و استعدادیابی مکانی اراضی دیم میباشد. در ادامه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی )AHP )وزندهی معیارها و زیرمعیارها انجام پذیرفت و در نهایت کلیه الیهها با روش ترکیب خطی وزندار )WLC )در نرم- افزار ادریسی تلفیق شدند. نتایج نشان داد که در مجموع، 46/46 درصد از منطقه برای فعالیت کشاورزی دیم دارای پتانسیل میباشد. همچنین از حدود 1141 کیلومترمربعی که برای کشاورزی دیم درجه 3 و 6 در منطقه موردمطالعه قابلیت اجرا دارد، فقط در 6/562 کیلومترمربع معادل حدود 55 درصد آن در منطقه به صورت بالفعل استفاده متناسب انجام میگیرد که در این مناطق، بدلیل مناسب بودن شرایط، فعالیتهای کشاورزی بایستی تقویت و توسعه یابد. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، بین کاربری فعلی اراضی و پتانسیل سرزمین برای کشاورزی دیم در منطقه، رابطهی متعادلی برقرار نیست که این امر قطعا موجب تضییع منابع خواهد شد