بررسی اثر توأم تنش آبی و آبیاری با پساب فاضلاب شهری بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه تریتیکاله

Abstract

فاضلاب‌های شهری متداول‌ترین منابع قابل احیاء برای جبران کمبود آب در مناطق خشک محسوب می‌شوند. با توجه به کمبود شدید منابع آب در کشور ایران، به‌کار گیری و بهره‌برداری از فاضلاب‌های شهری و تصفیه آن در بخش کشاورزی و آبیاری، روشی مؤثر در برطرف نمودن نیاز آبی گیاهان می‌باشد. بنابراین آبیاری گیاهان علوفه‌ای با فاضلاب مقرون به صرفه است. قالب طرح آزمایشی کرت¬های خردشده به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تصفیه خانه فاضلاب شهر بیرجند اجراء شد. با چهار سطح آب آبیاری (WW، I-W، I.W،I) که به‌ترتیب شامل (آب چاه 100%، تناوب، مخلوط آب چاه 50% + فاضلاب 50%، فاضلاب 100%)، به‌عنوان فاکتوهای اصلی و همچنین، مقدار آب آبیاری با سه سطح (I500، I75 ، I100درصد) نیاز آبی به‌عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که فاضلاب تصفیه شده همراه با تنش آبی 75% تأثیر معنی‌دار بر افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در متر مربع و پروتئین دانه نشان داده است. فاضلاب تصفیه شده با نیاز آبی 100% نسبت به دیگر تیمارهای آبیاری بالاترین عملکرد دانه با میانگین 4446/5 تن در هکتار به دست آورده است. تأثیر توأم آب چاه و تنش کم آبی 50 درصد باعث کاهش معنی‌دار صفات اندازه‌گیری گیاه تریتیکاله شده‌اند، ولی آب چاه موجب افزایش وزن هزار دانه گیاه شده است.