بررسی افت آب زیر زمینی دشت مشهد در سال های اخیر

چکیده مقاله

مدیریت منابع آب به ویژه آبهایزیرزمینی، در مناطق خـشک و نیمهخـشک از اهمیـت خاصـی برخوردار است . عدم شناخت صحیح و بهرهبرداری بیرویه در این مناطق خسارت جبران ناپذیر مانند افت شدید و غیرقابل برگشت سطح آب زیرزمینی، کاهش دبی چاه ها و قنوات، تغییرات الگوی جریان آب زیرزمینی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین هدف این تحقیق بررسی افت سطح آبهایزیرزمینی دشت مشهد که به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین دشتهای استان خراسان رضوی می باشد، انتخاب گردید. به منظور انجام این پژوهش آمار۶۲ حلقه چاه مشاهدهای در طی دو دوره پنج ساله )۹۵-۱۳۹۰ و ۰۰ - ۱۳۹۵ )مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده های آماری جمع آوری و با استفاده ازنرم افزار Excel2017 مرتب سازی شدند و هیدروگراف معرف آبخوان دشت مشهد ترسیم شده است؛ سپس با استفاده از نرم افزار 8.ArcMap10 و روش درون یابی IDW نقشه های سطح آب و تراز آب زیرزمینی برای دوره های۱۱ساله و دو دوره پنج ساله اول و دوم، ترسیم شده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد رسیدن به سطح آب زیرزمینی در این آبخوان برای دوره زمانی تعیین شده به طور متوسط در پنج سال اول ۳۶.۰متر و در پنج سال دوم ۳۲.۰ متر افزایش یافته است که بخـشهـای مرکـزی، جنوب شرقی و شمالغربی بیشترین میزان برای رسیدن به سطح آب زیر زمینی را دارند. همچنین هیدروگراف معرف آبخوان مشهد نشان می دهد در طی دوره ۱۱ ساله تراز آب زیرزمینی به طور متوسط ساالنه ۳۳.۰ متر با کاهش مواجه شده است.