بررسی مولفه های تاب آوری اقتصادی اجتماعی خانوار های روستایی در مقابل مخاطرات محیطی

Abstract

مخاطرات محیطی به عنوان یکی از تهدیدات بشری و مانعی بر سر راه توسعه خسارات زیادی را بر جوامع انسانی و محیط طبیعی وارد کرده است. یکی از این مخاطرات خشکسالی ست که با روند ادامه دار و خزنده خود جوامع زیادی را مورد تهدید قرار داده که جوامع روستایی نیز از این بلا در امان نبوده است. جامعه تاب آور می تواند به عناون یک سیستم با سازگاری و مقاومت در برابر پدیده خشکسالی و حفظ سطح متناسبی از عملکرد در برابر خشکسالی ایستادگی کند. روند خشکسالی در استان خراسان جنوبی و همچنین شهرستان درمیان وارد سال هجدهم خود شده و اثرات مستقیم و غیر مستقیم زیان بار زیادی را بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی وارد کرده است از طرفی نبود سیاست جامع و فعالیت های اثر بخش از طرف مبادی ذی صلاح باعث تشدید این آثار شده است و زندگی روستایی را در منطقه رو به زوال کشانده است. هدف این تحقیق سنجش میزان تاب آوری مولفه های اقتصادی اجتماعی خانوارهای روستایی دهستان قهستان در مقابل مخاطرات محیطی با تاکید بر خشکسالی می باشد. برای این منظور تعداد 202 خانوار از 2132 خانوار دهستان قهستان با جمعیت 4027 نفر بر اساس روش تصادفی ساده به عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب شده و پرسشنامه در اختیار انها قرار داده شد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها و کسب اطلاعات از طریق منابع محلی و کتابخانه ای داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای مورد تحلیل و تجزیه قرار گرفت که نتیجه کار به این صورت استخراج شد که خشکسالی بر کاهش تاب آوری اقتصادی خانوارهای روستایی تاثیر گذار نبوده و و تاب آوری روستاییان در بعد اجتماعی پایین تر از حد متوسط بوده و همچنین وضعیت معیشتی مردم متاثر از خشکسالی شده و وخیم تر شده است. با این حساب فرضیه اول تحقیق رد و دو فرضیه دیگر تایید می شوند.