نگاه توسعه ای زنان به توسعه و توانمند سازی جامعه روستایی از منظر وقف مورد مطالعه شهرستان قاینات

Abstract

در نگاه نخستین به کارکردهای وقف در جامعه شاید متصور این باشد که عمده موقوفات توسط مردان شکل گرفته است. مقاله حاضر با فرض نقش پررنگ زنان در شکل گیری موقوفات و همچنین توجه به نقش زنان واقف از طبقات متوسط عادی جامعه پرداخته شده و .با یک مطالعه اسنادی موضوع در شهرستان قاینات مورد بررسی علمی قرارگرفته است. روش پژوهش بر مبنای هدف کاربردی و بر مبنای ماهیت و روش در زمره تحقیقات اسنادی قرار می گیرد.روش جمع آوری اطلاعات مراجعه به اسناد وقف شامل وقف نامه ها، وصیت نامه ها، صلح نامه ها ، استشهادیه ها و دیگر اسناد مرتبط بوده است. ابتدا اسنادی که زنان به نوعی در واقف نقش داشته اند، شناسایی و بعد مرحله بازخوانی متن اسناد به شیوه تحلیل محتوای اسناد مورد استفاده قرار گرفت.نتایج تحقیق نشان داد علاوه بر اینکه زنان بهمراه مردان در شکل گیری موقوفات نقش داشته اند، بخش عظیمی از زنان به تنهایی واقفه بوده اند. این نتیجه استقلال مالی زنان را نیز تایید می کند علاوه بر این نتایج بررسی و پژوهش نشان داد که از مجموع 328 سند مورد بررسی تعداد 91 سند مربوط به زنان می شود که حدود 28 درصد از کل اسناد را شامل می شود . علاوه براین از مجموع اسناد تنها 4 نفر از زنان واقفه به خانواده هایی از طبقات نسبتاً بالا(خان های محلی) متعلق بوده اند که بیانگر این موضوع است که بخش اعظم زنان واقفه از طبقات عادی جامعه بوده اند.تنوع مصارف وقف در موقوفات زنان بیانگر آن است که زنان به اکثر نیازهای زمان خود آگاهی داشته و موقوفاتی با کارکردهای گوناگون را شکل داداه اند.استفاده از این ظرفیت مهم در توسعه و توانمند سازی جامعه روستایی می تواند بسیار نقش آفرین باشد.