هنر سوزن دوزی در پرتو دانش بومی

Abstract

چکیده دانش بومی دانشی است که مردم در یک جامعه یا فرهنگ خاص در طول زمان رواج داده اند و به رواج آن ادامه می دهند. دانش بومی برپایه تجربه است و اغلب به صورت موروثی و زبانی منتقل می شود و با استفاده مکرر در طول زمان، آزموده شده و با محیط و فرهنگ بومی سازگار شده است .دانش بومی نام های دیگری مانند دانش محلی، دانش فنی بومی، دانش سنتی و دانش مردمی دارد. یکی از هنر های اصیل ایرانی که بیشتر در بین زنان بلوچ رایح است ،صنعت و هنر سوزن دوزی است که در پرتو دانش بومی تا کنون حفظ شده و علاوه بر جنبه هنری منشاء درآمد برای خانوارهای بلوچ می گردد.هدف این مقاله آن است که با یک روش شناسی کیفی به صورت پیمایشی ،جایگاه دانش بومی در فرایند تولید این هنر را ، در مراحل مختلف در سه شهرستان در استان سیستان و بلوچستان مطالعه نماید.. این پژوهش با رویکرد پیمایشی (توصیفی ـ تحلیلی) و با رویکرد پژوهش های کیفی انجام گردید. روش گردآوری مطالعات به صورت ترکیبی اسنادی و پیمایشی به کمک تکنیک مصاحبه با مطلعین کلیدی و کارآفرینان منتخب بوده است.نتایج پژوهش نشان میدهد که هنر زیبای سوزن دوزی اگرچه سابقه ای دیرینه در استان سیستان و بلوچستان دارد و به اقتصاد خانوارها کمک شایانی می کند اما در سالهای اخیر به فروش رساندن محصولات سوزن دوزی با مشکلات و موانعی از قبیل نبود راههای ارتباطی ، دور بودن روستا ها از شهرها و ... رو به رو شده است .