بومی سازی در ترجمه های منظوم حکایت کلاغ و روباه لافونتن بر اساس نظریه لوتمان

Abstract

یکی از زمینههای تحول ادبیات معاصر ایران، ترجمه یا بازآفرینی آثار ادبی خارجی است . شاعران معاصر گاه با جابهجایی، افزایش و کاهش عناصر سازندۀ متن مبدأ، آن را با مقتضیات ادبی و فرهنگی جامعۀ فارسیزبان، هماهنگ و به اصطلاح بومیسازی کردهاند. تبیین راهکارهای بومیسازی در حرکت از فرانظام( متن مبدأ) به نظام( متن مقصد) و شناخت موفقیت یا عدم موفقیت شاعران در بازآفرینی آثار ادبی خارجی به شعر فارسی، بر اساس نظریۀ یوری لوتمان، اساس مقالۀ حاضر است که برای نمونه در اینجا تنها بازآفرینیهای شاعرانۀ «حکایت کلاغ و روباه لافونتن »بررسی میشود. نسیم شمال، ایرجمیر زا، نیر سعیدی و حبیب یغمایی هریک در بازگردانی شاعرانۀ خود، متن اصلی را با سنتهای ادبی و نمادهای فرهنگ ایرانی- اسلامی همخوان کردهاند و در این فرایند بومیسازی، نشانههای زبانی، شیوههای بیان ادبی و گاه عواطف و اندیشهها با دگرگونیهایی همراه شدهاست. به نظر میرسد ساخت هنری و کمال- یافتۀ شعر حبیب یغمایی را میتوان نتیجۀ تعامل هر چه بهتر و دقیقتر شاعر در برخورد با فرانظام و حرکت به سوی نظام ادبی تازه به شمار آورد.