تحول در آیین های اعدام در گذار از دوره قاجار به مشروطه و پهلوی(از مرگ هزارباره تا نقطه صفر تعذیب)

Abstract

مجازات یکی از راهبردهای جوامع به‌منظور نفی رفتار نا همنوایی است که برخی اصول و سنت‌های جوامع را مورد تهدید قرار می‌داده است. اعدام هم از قدیمی‌ترین و متداول‌ترین روش‌های مجازات بوده است بطوریکه در تمام جوامع بشری به اشکال مختلف و متنوع اعمال می‌شده است و می‌توان در آن انواع خشونت‌های تمام‌عیار و تعذیب های دهشتناک بدنی را ملاحظه کرد. در دوره مشروطه به دلیل ظهور نگرش و ایستارهای های نوین شکل و صورت مجازات اعدام دستخوش تغییر و تحول شد. حال پرسش پژوهش حاضر این است که در گذار از دوره قاجار به مشروطه و عصر جدید فنون و تکنیک‌های کیفر اعدام دچار چه نوع تغییراتی شده است و آیا این تغییرات را می‌توان ضرورتاً در جهت ترقی و تعالی رفتار با نوع بشر ارزیابی کرد؟ به نظر می‌رسد ما در حال گذار از نمایش عمومی اعدام به اعدام در گوشه زندان‌ها، از تعذیب شدید بدنی به اعدام به‌وسیله دار و طناب و تیرباران، و از تعذیب طولانی به اعدام سریع و آنی محکومان هستیم. در چنین چرخشی درصحنه مراسم اعدام مدرن حضور علوم مدرن چون پزشکی، روانشناسی و روش‌های بالینی و حقوق از یک‌سو و فن‌آوری‌های نوین چون عکس‌برداری و اسلحه گرم از سوی دیگر قابل‌بررسی است. ازاین‌رو اعدام مدرن همبستۀ علوم مدرن است و بدون علوم مدرن وجود خارجی نخواهد داشت